MEDYA RAPORU: MART 2023
SANSÜR
2-3 Mart 2023: Deprem felaketinin ardından hükümete yönelik eleştirel içeriklerin yer alması nedeniyle 21 Şubat 2023 tarihinde erişime kapatılan Ekşi Sözlük, erişime açılmasının bir gün sonra yeni bir kararla tekrar erişime engellendi.
3 Mart 2023: Pendik Belediyesi’nin 88 milyon 350 bin TL’lik asfalt ihalesinin 2019’da AKP’den belediye başkan aday adayı olan Muharrem İleri’nin şirketine verilmesi hakkındaki haberlere, Bursa 1. Sulh Ceza Hakimliğince erişim engeli getirildi.
6, 7 Mart 2023: İlk olarak BirGün’de yayımlanan, depremzedelere gönderilen giysilerin bazı belediye ve kurumlar tarafından küresel bir atık toplayıcı olan AJ International’a satılmasıyla ilgili haberlere AJ International’in talebi üzerine erişim engeli getirildi. Mersin 3. Sulh Ceza Hakimliğinin 6 Mart tarihli kararı kapsamında 16 haber erişime engellendi.
Gazeteci Bahadır Özgür’ün; Kızılay’ın, “Deprem yardımlarının fazlası ve giysi kumbaralarında biriken ikinci el giysilerin AJ International isimli şirkete sattığı”yla ilgili haberlerine, şirketin başvurusu üzerine erişim engeli getirildi.
8 Mart 2023: Şarköy Sulh Ceza Hâkimliği, Belediye Başkanı Alpay Var ve Yardımcısı Adnan Sevim’in başvurusu üzerine internet haber sitesi Bianet’in kamuoyuna duyurduğu “Şarköy Belediye Başkanının ağabeyinden gazeteciye yumruklu saldırı” haberlerini erişime engelledi.
8 Mart 2023: Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), Flash Haber’e ilahiyatçı Cemil Kılıç’ın açıklamalarını gerekçe göstererek oy çokluğuyla yüzde üç para ve üç kez program durdurma; HaberTürk’e ise, Fatih Altaylı’nın, depremzedelere yönelik televizyonda yapacakları yardım kampanyasının RTÜK’ten gelen talimatla engellendiği yönündeki açıklamaları nedeniyle yüzde 3 para cezası verdi.
10 Mart 2023: Jin News ile Kürtçe yayım yapan Xwebûn gazetesinin Twitter hesabından paylaşılan toplam üç gönderi, Ankara 4. Sulh Ceza Hakimliğinin 22 Şubat tarihli kararıyla erişime engellenmişti. Gazetelerin karara yaptığı itiraz Ankara 5. Sulh Ceza Hakimliği tarafından reddedildi.
14 Mart 2023: İstanbul Anadolu 4. Sulh Ceza Hakimliği, Silahtaroğlu Mühendislik İnşaat A.Ş.’nin talebi üzerinde Evrensel gazetesinin, “Maraş merkezli depremde kamu binaları yıkıldı, yollar kapandı, havalimanları kullanılamaz hale geldi” başlıklı haberine erişim engeli kararı getirdi.
14 Mart 2023: CHP Genel Başkanı ve Millet İttifakı’nın 13. Cumhurbaşkanı Adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun katıldığı yayında SADAT reklamı yayınlayan TV100’ün, suç örgütü lideri Alaattin Çakıcı ile dost olduğu ortaya çıkan patronu Necat Gülseven ile ilgili binden fazla haber ve sosyal medya paylaşımı hakkında içerikten çıkarma kararı verildi. İstanbul Anadolu 4. Sulh Ceza Hâkimliği, Çakıcı ve Gülseven ile aynı fotoğrafta yer alan Veysi Nazlıcan’ın başvurusu doğrultusunda 1141 haber ve sosyal medya paylaşımının içerikten kaldırılmasına hükmetti.
14 Mart 2023: ANKA Haber Ajansı’nın, deprem bölgesindeki 5 kentte 85 bin yeni daire yapılması için proje hazırlandığı ve bunun hükümete yakın şirketlere verildiği haberine İstanbul Anadolu 6. Sulh Ceza Hakimliğinin 8 Mart tarihli kararıyla erişim engeli getirildi.
14 Mart 2023: İstanbul Anadolu 4. Sulh Ceza Hakimliği, 2022 yılında Ankara’daki fırtınada zarar gören Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) binasını ve 6 Şubat’taki depremlerde yarıklar oluşan Tarsus-Adana-Gaziantep Otoyolu’nu yapan Silahtaroğlu İnşaat ile ilgili 23 içeriğe Silahtaroğlu İnşaat’ın talebi üzerine erişim engeli getirildi; içeriklerin silinmesine hükmedildi.
Duyuru yapılmadan düzenlenen İzmir’deki yol yapım ve Sabiha Gökçen Havalimanı 3. Etap İşler Yapım ihaleleri için özel olarak davet edilen Silahtaroğlu İnşaat ve ortaklarına iki günde toplam 3 milyar 149 milyon liralık ihale verildiği haberine de erişim engeli getirildi.
16 Mart 2023: Ankara 6. Sulh Ceza Hakimliği, 6 Şubat’ta yaşanan depremler sonrası Gaziantep’in İslahiye ilçesindeki arama kurtarma çalışmalarına katılan jandarma personelinin, bölgeye hazırlıksız gönderildiklerine ilişkin internet haber sitesi Artı Gerçek’te yayınlanan haberin erişime engellenmesi kararı verdi.
16 Mart 2023: Twitter, Türkiye’de ‘ülke bazlı içerik engelleme‘ye başladı. Diken’in, ‘Hatay’da sekiz ceset saatlerdir yerde’ başlıklı haberin tweet’i kaldırıldı.
16 – 21 Mart 2023: Cumhuriyet yazarı Barış Terkoğlu’nun, kendisini MİT’çi olarak tanıtan, sahte hâkim-savcı kartlarıyla gezen eski hükümlü Doğan Çelik’in AKP’den milletvekili aday adayı olmasını yazdığı “Ne deprem ne sel, felaket sizsiniz!” başlıklı yazısı üzerinden 12 saat geçmeden Ankara 7. Sulh Ceza Hakimliği tarafından erişime engellendi. Cumhuriyet’in söz konusu erişim engeli haberini duyurduğu haberine de erişim engeli getirildi.
17 Mart 2023: MetroPOLL Araştırma’nın sahibi Özer Sencar’ın AKP’nin Hür Dava Partisi’yle (HÜDA-PAR) ittifakına ilişkin Euronews Türkçe’ye verdiği demeç üzerine yapılan haberler sansürlendi. HÜDA-PAR’ın talebi üzerine İstanbul 8. Sulh Ceza Mahkemesi, içeriklerin engellenmesine ve silinmesine hükmetti.
18- 22 Mart 2023: RTÜK Başkanı Ebubekir Şahin, Halk TV canlı yayınında eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın son kitabı “Dad”dan bahsedilmesini hedef alarak “Halk TV’nin yapmış olduğu provokatif yayınlar kabul edilemez. Gerekli inceleme başlatılmıştır” dedi. Şahin’in açıklamasının ardından RTÜK, Halk TV’ye Selahattin Demirtaş’ın öykü kitabı Dad’ın tanıtılmasını gerekçe göstererek ‘suçluyu övmekten’ yüzde 5 para, 5 kez de program durdurma cezası verdi.
19 Mart 2023: Komün Dergi’nin internet sitesi komundergi10.com, Ankara 6. Sulh Ceza Hakimliğinin 16 Mart tarihli kararıyla erişime engellendi.
21 Mart 2023: İfade Özgürlüğü Derneği‘nin (İFÖD) EngelliWeb projesi kapsamında faaliyet gösteren sitesine erişim engeli getirildi. Derneğin sosyal medya hesaplarından yapılan duyuruda “İfade Özgürlüğü Derneği’nin (@ifadeorgtr) 500’den fazla erişim engeli duyurusunun bulunduğu EngelliWeb sayfası, kişilik hakları ihlali gerekçesiyle, Rize Sulh Ceza Hakimliğinin 20 Mart 2023 tarih ve 2023/1003 sayılı kararıyla tamamıyla erişime engellendi” ifadeleri kullanıldı.
21 Mart 2023: 2013’te yayımlanan ve Melih Gökçek döneminde Anakent Belediye Meclisi İmar Komisyonu Başkanlığı yapan Nadir Koç hakkında “silahlı suç örgütü kurmak ve yönetmek” suçundan dava açıldığını anlatan haberler, Ankara 1. Sulh Ceza Hakimliğinin, 20 Mart 2023 tarihli kararıyla erişime engellendi.
22, 23 Mart 2023: RTÜK; Show TV’ye Kızılcık Şerbeti dizisinde yer alan ‘kadına karşı şiddet’ sahneleri nedeniyle 5’er kez yayın ve program durdurma ile üst sınırdan idari para cezası, Halk TV’ye Kayda Geçsin programında Turhan Çömez’in İskenderun’da jeneratör çalışmadığı için solunum cihazına bağlı insanların öldüğünü açıklaması, FOX TV’ye Orta Sayfa programında dere yatağındaki yapılaşmanın ve yurtdışından aldığı ödeneklere karşın ıslah çalışması yapmayan Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesinin eleştirilmesi, Tele1’e de Merdan Yanardağ ile Prof. Dr. Emre Kongar’ın ‘18 Dakika’ programındaki AKP’nin faşizan bir parti olduğu ifadesi ve kadın yürüyüşü yasağının eleştirilmesi nedeniyle yüzde 3’er para cezası verdi.
22 Mart 2023: Büyükçekmece 3. Sulh Ceza Hakimliği, İsmailağa cemaatine bağlı olduğu iddia edilen İstanbul’daki bir Kuran kursunda çocukların dövülmesini ilişkin haberlere, çocukların gelecekteki yaşantısını olumsuz yönde etkileyeceği, kişilik haklarına zarar verebileceği gerekçesiyle Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğünün talebi üzerine, erişim engeli kararı verdi.
22 Mart 2023: Büyük Birlik Partisi’nin (BBP) eski Genel Başkanı Muhsin Yazıcıoğlu’nun ölümüyle ilgili görülen davaya katılan BBP Genel Başkanı Mustafa Destici’nin, Muhsin Yazıcıoğlu’nun eşi Gülefer Yazıcıoğlu tarafından mahkemeden kovduğu anlara ait görüntülere Ankara 2. Sulh Ceza Hakimliğince erişim getirildi.
24 Mart 2023: Çağdaş Gazeteciler Derneği Eskişehir Şube Başkanı ve Eskişehir merkezli internet haber sitesi sonhaber.com.tr’nin Yazı İşleri Müdürü Meltem Karakaş’ın Twitter hesabı, hiçbir gerekçe gösterilmeden askıya alındı.
24 Mart 2023: Twitter, 22 Şubat’ta Kürtçe haftalık yayın yapan Xwebûn gazetesinin hesabını, “kuralları ihlal etmek” iddiasıyla erişime kapatmıştı. Yapılan itiraz üzerine hesap yeniden kullanıma açıldı.
24 Mart 2023: Kızıl Bayrak gazetesinin internet sitesi http://kizilbayrak77.net, Van 2. Sulh Ceza Hakimliğinin 23 Mart tarihli kararıyla erişime engellendi.
25 Mart 2023: İstanbul’da kentsel dönüşüm mağdurlarının şikâyeti üzerine açılan davada 13 kişiyle birlikte “nitelikli dolandırıcılık” suçlamasıyla hâkim karşısına çıkan ve kurucusu olduğu Pana Film’in Üsküdar’daki binasına haciz gelen, senaristlik ve oyunculuk yapan yapımcı Raci Şaşmaz’ın “kişilik haklarının ihlal edildiğini” iddia ederek adının geçtiği içeriklerin erişime engellenmesi talebi İstanbul Anadolu 1’inci Sulh Ceza Hakimliğince kabul edildi. Kararın ardından Raci Şaşmaz’ın adının geçtiği yüzlerce habere erişim yasağı getirildi.
28 Mart 2023: Cumhuriyet yazarı Barış Terkoğlu’nun CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun cumhurbaşkanlığını engellemek için İstanbul Beykoz’daki bir yalıda yapıldığı belirtilen toplantıyı anlattığı “Kılıçdaroğlu’na karşı Yalı Partisi” yazısına erişim engeli getirildi. Yazıya konu Beykoz’daki yalının sahibi olduğu belirtilen Hasan Dağcı tarafından “kişilik hakları ihlali” gerekçesiyle yapılan erişim engeli talebini değerlendiren mahkeme, “Talep edeni açıkça halk nazarında küçük düşürecek ve kişilik haklarını ihlal edecek unsurların ilk bakışta tespit edilemediği” ve yazının “Basın ve ifade hürriyeti kapsamında değerlendirilmesi gerektiğinden” reddine karar verdi. Dağcı’nın itirazı üzerine yazı erişime engellendi.
30, 31 Mart 2023: Türkiye’nin, Irak anayasasına aykırı olarak Irak Kürt Yönetimi ile yaptığı petrol ticaretinden kaynaklı Uluslararası Tahkim Mahkemesi tarafından çarptırıldığı cezaya ilişkin Karar gazetesinin 28 ve 29 Mart tarihli sayılarında “Birileri götürdü cezası millete” ve “Parayı kazanan niye ödemiyor” başlıklarıyla yayınlanan haberler, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın damadı, AKP iktidarı döneminde Enerji ve Tabii Kaynaklar ile Hazine ve Maliye bakanlıkları görevlerinde bulunan Berat Albayrak’ın avukatının başvurusu üzerine, İstanbul Anadolu 2. Sulh Ceza Hakimliği tarafından erişime engellendi.
Aynı Mahkeme, T24 yazarı Mehmet Y. Yılmaz’ın 28 Mart’ta yayımlanan, “Berat Bey’in arkadaşları kazandı, biz kaybettik” başlıklı yazısına da “kişilik haklarının ihlal edildiği” iddiasıyla erişim engeli getirdi.
31 Mart 2023: Gazeteci Fatih Altaylı, kendisini Hizbullahçı olarak tanımlayan ve “Erdoğan’a dokunsalar var ya kafalarını keseceğiz. Biz Hizbullahçıyız. Biz cihada da hazırız” ifadelerini kullanan İsmail Cevher Kasımoğlu’na tepki gösteren bir yazı kaleme aldı. Altaylı, yazısına HÜDAPAR’ın talebiyle İstanbul 8. Sulh Ceza hakimliğinin kararıyla erişim yasağı getirildiğini duyurdu.
SORUŞTURMA, İDDİANAME, TUTUKLAMA VE YARGI KARARLARI
Mart 2023: 2016 yılında çıkartılan kanun hükmünde kararname ile kapatılmadan önce karşı karşıya kaldığı baskılar nedeniyle farklı yayın organlarında çalışan gazetecilerin yanı sıra yazarlar ile basın örgütlerinin destek verdiği ‘Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği’ adı altındaki dayanışmadan kaynaklı yargılamalara devam ediyor. İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesinde görülen ve 13 gazeteci ile yazarın yargılandığı dosyada verilen hükme ilişkin Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca bozma kararı verdi. Yargıtay Cumhuriyet Savcısı; gazeteciler Celal Başlangıç, Fehim Işık, Öncü Akgül ve Ertuğrul Mavioğlu’na verilen cezaların, ‘nöbetçi genel yayın yönetmenliği’ yaptıkları sürede editoryal müdahale bulunduklarına dair somut delil bulunmadığı gerekçesiyle bozulmasını talep ederken, gazeteci ve yazarlar Hüseyin Aykol, Celalettin Can ve Dilşah Kocakaya verilen hapis cezalarının onanmasını talep etti.
1 Mart 2023: Turkuvaz Medya Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Serhat Albayrak’ın, Evrensel gazetesi yazarı ve akademisyen Ceren Sözeri ile Evrensel gazetesi hakkında açtığı 200 bin liralık tazminat davasının sekizinci duruşması İstanbul 2. Asliye Ticaret Mahkemesinde görüldü. Albayrak, Sözeri tarafından kaleme alınan 7 Nisan 2019 tarihli “AKP’ye kim oy kaybettirdi?” başlıklı yazının, “ticari itibarını zedelediğini” iddia etti. Davalıların sosyal ve ekonomik durum tespitine yönelik Eyüpsultan ve Kadıköy İlçe Emniyet Müdürlüğüne yazılan müzekkerelerin cevaplarının beklenmesine karar veren Mahkeme, davayı 21 Haziran’a erteledi.
3 Mart 2023: Televizyon programında Demokrat Parti Ordu Milletvekili Cemal Enginyurt ile tartışan gazeteci Latif Şimşek’i darbettiği iddiasıyla yargılanan Enginyurt’un koruması Emrah Topal, “Hakaret” ve “Kasten yaralama” suçlarından toplam 11 ay hapis cezasına çarptırdı.
7 Mart 2023: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Spor Bilimleri Akademisi öğretim görevlisi Doçent Serkan Hacıcaferoğlu’nun 2017 yılında öğrencilerine yönelik mobbing ve taciz iddialarını haberleştirdiği için yargılanan gazeteci Gençağa Karafazlı’ya ‘özel yaşamın gizliliğini ihlal ettiği’ gerekçesiyle 2 yıl hapis cezası verildi, ceza ertelendi.
8 Mart 2023: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın oğlu Bilal Erdoğan’ın kurucuları arasında yer aldığı Türkiye Gençlik Vakfı’nın (TÜGVA) ordu, emniyet ve diğer kamu kurumlarına yüzlerce kişiyi yerleştirdiği, bu kişilerle ilgili sicil listeleri tuttuğu; yargıdan, emniyete, orduya kadar devletin birçok birimindeki kadrolaşmayı gösterdiği iddia edilen listeleri Twitter’da paylaşan Metin Cihan’ın haber kaynağı olduğu iddia edilen bir kişi ile beraber “kişisel verileri hukuka aykırı olarak ele geçirmek veya yaymak” suçlamasıyla yargılandığı davanın yedinci duruşması İstanbul 22. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü. Mahkeme, bilirkişi raporunun incelenip beyanda bulunulması için süre verilmesine ve Metin Cihan hakkındaki yakalama emrinin infazının beklenmesine karar verdi. Bir sonraki duruşma 28 Nisan’da görülecek.
7 Mart 2023: 29 Ekim 2022 tarihinden beri 9 meslektaşıyla birlikte “örgütü üyeliği” suçlamasıyla cezaevinde tutulan gazeteci Ceylan Şahinli’ye beş yıl önceki eylem ve sosyal medya paylaşımı gerekçe gösterilerek “terör örgütü propagandası yapmak” suçlaması ile dava açıldı. Şahinli, Ankara 20. Ağır Ceza Mahkemesinde görülecek ilk duruşmaya katılmazken, avukatının da mazeret sunduğu duruşma, Şahinli’nin savunmasının alınması için 24 Nisan’a ertelendi.
9 Mart 2023: Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile kapatılan Dicle Haber Ajansı (DİHA) muhabiri Şerife Oruç’un “örgüt üyesi olmak” suçlamasıyla 2016 yılından beri yargılandığı davanın yirmi üçüncü duruşması, Batman 2. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü. Davanın sonraki duruşması 11 Mayıs’a görülecek.
9 Mart 2023: Gazeteci Yağmur Kaya’nın, İnsan Hakları Derneği (İHD) Eş Genel Başkanı Eren Keskin ile yaptığı ve 20 Ağustos 2020 tarihinde Artı Gerçek’te yayımlanan “Eren Keskin: Hakim ve savcılar devlet görevlisini tecavüz suçundan tutuklamaya korkuyor” başlıklı röportaj gerekçe gösterilerek “terörle mücadelede görev almış kişileri hedef göstermek” suçlamasıyla yargılandığı davanın üçüncü duruşması görüldü. Avukat Eren Keskin’in tanık olarak dinlenmesine ve Keskin hakkında suçlama konusu yapılan röportaj dolayısıyla herhangi bir dava veya soruşturma olup olmadığının araştırılmasına karar veren Mahkeme, davayı 1 Haziran’a erteledi.
9 Mart 2023: 49 günlük tutukluluğun ardından geçen yıl Mart ayında “cumhurbaşkanına hakaret”ten 2 yıl 4 ay hapis cezasına çarptırılan gazeteci Sedef Kabaş’a, bir yıl sonra aynı suçlamayla bir dava daha açıldı. Kabaş’ın hesabındaki 25 tweeti delil olarak sunan savcı, “tahkir kastı var” diyerek gazetecinin cezalandırılmasını talep etti.
14 Mart 2023: KHK ile kapatılan Özgür Gündem gazetesinin Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Reyhan Çapan’ın “düzeltme ve cevabın uygun yayımlanmaması” suçlamasıyla yeniden yargılandığı davanın üçüncü duruşması İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü. Hâkim, Çapan’ı 41 bin 666 TL adli para cezasına çarptırarak, düzeltme yazısının masrafları yayın sahibi tarafından karşılanacak şekilde tirajı 100 binin üzerinde olan iki gazetede ilan olarak yayımlanmasına karar verdi. Hâkim ayrıca başka dosyalarda Çapan hakkındaki hükümlerin açıklanmasının geriye bırakılmasına karar veren mahkemelere ihbarda bulunulmasına karar verdi.
14 Mart 2023: Etkin Haber Ajansı (ETHA) muhabiri Adil Demirci’nin yargılandığı davanın on dördüncü duruşması İstanbul 25. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü. Gazeteci Adil Demirci, yaklaşık bir yıl tutuklu olarak da yargılandığı davada beş yıl sonra beraat etti.
14 Mart 2023: İleri Haber eski Genel Yayın Yönetmeni Doğan Ergün ve dönemin Sorumlu Müdürü olan mevcut Genel Yayın Yönetmeni İzel Sezer’in Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eski avukatı Mustafa Doğan İnal’ın şikayeti üzerine “iftira”, “hakaret” ve “kişiler arasındaki aleni olmayan konuşmaların kaydedilmesi suretiyle elde edilen verilerin basın ve yayın yoluyla hukuka aykırı olarak ifşa edilmesi” suçlamalarıyla yargılandığı davanın beşinci duruşması İstanbul 33. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü. Reddi hâkim talebinin reddine karşı itiraz yapılması üzerine itirazın incelenmesi için dava, 20 Haziran 2023 tarihine ertelendi.
14 Mart 2023: Örgüt üyeliği” iddiasıyla 6 yıl 10 ay 15 gün hapis cezası verilen gazeteci Uğur Yılmaz, tahliye oldu. Bitlis 2. Ağır Ceza Mahkemesi, gazeteci Uğur Yılmaz’a “örgüt üyesi olmak” suçlamasıyla 2017’de, 6 yıl 10 ay 15 gün hapis cezası verilmişti. Uğur Yılmaz, 5 yıl 7 ay 27 gün tutuklu kaldıktan sonra şartlı tahliye ile serbest bırakıldı.
14 Mart 2023: İfade vermek amacıyla Feriköy Karakolu’na giden Mezopotamya Ajansı (MA) İmtiyaz Sahibi Ferhat Çelik, hakkında başka bir soruşturmadan yakalama kararı olduğu gerekçesiyle gözaltına alındı. Çelik’in gözaltına alınmasına neden olan soruşturma içeriğinin, Ajans’ın sanal medya hesaplarında “kamu görevlilerini hedef göstermek” iddiasıyla yapılan paylaşımlar olduğu belirtildi. Gazeteci Çelik, savcılık ifadesinin ardından serbest bırakıldı.
15 Mart 2023: Anayasa Mahkemesi (AYM), gazeteci Hacı Boğatekin’in “FETÖ ve Apo” başlıklı yazısında “suçu ve suçluyu övdüğü” gerekçesiyle 1 yıl ceza almasını anyasaya aykırı buldu. 14 yıl süren yargılama sürecine nokta koyan Yüksek Mahkeme kararında, “ifade ve basın özgürlüğünün demokrasinin işleyişi için yaşamsal önemde olduğuna” vurgu yapılarak, cezalandırmanın Anayasa’nın 26. ve 28. maddelerinin ihlali olduğuna yer verildi.
15, 17 Mart 2023: Gazeteci Fırat Fıstık ve dönemin Gerçek Gündem Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Ozan Buz’un, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Boğaziçi Üniversitesi’ne rektör olarak atanan Mehmet Naci İnci’nin şikâyeti üzerine “kişisel verileri hukuka aykırı olarak ele geçirmek veya yaymak” suçlamasıyla yargılandıkları davanın ikinci duruşması İstanbul 46. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü. İddia makamının eksik hususların giderilmesini talep ettiği duruşmada hâkim, katılan vekilinin mazeretini kabul ederek davayı 17 Mart’a erteledi.
Davanın üçüncü duruşmasında açıklanan kararla gazeteciler Buz ve Fıstık beraat etti.
21 Mart 2023: Şair Ahmet Telli’nin, IŞİD’in 2015’te Kobani’ye saldırısı sonrası yaptığı bir konuşmada okuduğu şiirler gerekçe gösterilerek “terör örgütü propagandası” yapmak suçlamasıyla 21 Mart Dünya Şiir Günü’nde Ankara 26. Ağır Ceza Mahkemesinde yargılandı. savcı mütalaasında, Telli’nin, 11 Mayıs 2017 günü terör örgütünü meşru göstermek suretiyle hareket ettiğini, Kızılay Yüksel Caddesi’nde eline megafon alarak konuşma yaptığını, terör örgütü propagandası yapma suçu işlediği bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamında anlaşıldığını ifade ederek, Telli’nin cezalandırılmasını talep etti. Savunma için süre talep edildi. Duruşma 4 Temmuz’a ertelendi.
22 Mart 2023: İhsan Yaşar, İshak Yasul, Mehmet Ali Çelebi, Mizgin Fendik, Pınar Tarlak, Reyhan Hacıoğlu ve Hicran Urun’un “Özgürlükçü Demokrasi Davası” kapsamında “silahlı terör örgütüne üye olmak”, “terör örgütlerinin yayınlarını basmak veya yayınlamak”, “halkı kin ve düşmanlığa tahrik etmek”, “terör örgütü propagandası yapmak” ve “suçu ve suçluyu övmek” suçlamalarıyla yeniden yargılandıkları davanın yedinci duruşması İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü. Mahkeme, bilirkişi raporunun beklenmesine karar vererek davayı 12 Haziran’a erteledi.
22 Mart 2023: Bianet’in eski Yayın Yönetmeni Nazan Özcan’ın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eski avukatı Mustafa Doğan İnal’ın şikâyeti üzerine “hakaret” ve “iftira” suçlamalarıyla yargılandığı davanın ikinci duruşması İstanbul 34. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü; dava 25 Nisan’a erteledi.
24 Mart 2023: İstanbul’da 26 Haziran 2021’deki ‘19. Onur Yürüyüşü’nü takip ederken polisin boğazına bastırarak işkence ve ters kelepçeyle gözaltına aldığı AFP foto muhabiri Bülent Kılıç hakkında ‘görevi yaptırmamak için direnmek’ ve ‘hakaret’ suçlamalarıyla dava açıldı. Öte yandan Kılıç’a şiddet uygulayan ve kimliği tespit edilen iki polis memuru hakkında 4 Ağustos 2021’de ‘mala zarar vermek’ ve ‘zor kullanma yetkisine ilişkin sınırın aşılması suretiyle basit yaralama’ yönünden suç duyurusunda bulunulmuş, 16 Mart’ta takipsizlik kararı verilmişti.
25 Mart 2023: AKP Milletvekili Ali İhsan Arslan’ın, geçen yıl alıntı yapılarak yayınlanan bir haber nedeniyle İleri Haber ile gazeteciler İzel Sezer ve Doğan Ergün aleyhine açtığı tazminat davasında mahkeme, suçlama konusu habere erişim engeli kararı olup olmadığının araştırılmasına karar verdi. Dava, 22 Haziran 2023 tarihine ertelendi.
28 Mart 2023: Gazeteci Ertuğrul Mavioğlu ve yönetmen Çayan Demirel’in çekim ve yönetmenliğini yaptıkları “Bakur” (Kuzey) belgeselinde “Örgüt propagandası yapmak” iddiasıyla yargılandıkları davanın dördüncü duruşması Batman 2. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü. Ara kararını açıklayan Mahkeme, Mavioğlu’nun “örgüt propagandası yapmak” suçlamasıyla yargılandığı ve Yargıtay’da temyiz incelemesinde olan dosyanın akıbeti için yazılan müzekkere yanıtının beklenmesine ve Mavioğlu hakkındaki yurt dışına çıkış yasağının devamına karar vererek duruşmayı 20 Haziran’a erteledi.
28 Mart 2023: Ankara Sincan Kadın Kapalı Cezaevinde “terör örgütü üyeliği” iddiasıyla 2016 yılından bu yana tutuklu bulunan gazeteci Dilan Oynaş, ilkinde “iyi halli olmadığı”, ikincisinde “pişmanlık duymadığı”, üçüncüsünde disiplin cezası gerekçe gösterilerek tahliye edilmemişti. İdare ve Gözlem Kurulu, dördüncü toplantısında da “pişmanlık duymadığı” gerekçesiyle Oynaş’ın tutukluluğunu 6 ay daha uzattı. Kurul, 29 Nisan’da toplanarak tekrar karar verecek.
28 Mart 2023: Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı’nın Diyarbakır merkezli yürüttüğü soruşturma kapsamında 16 Haziran 2022’de 16’sı tutuklanan, 4’ü serbest bırakılan 20’si gazeteci 22 kişi hakkında yürüttüğü soruşturmayı tamamladı. “Terör örgütü üyesi olmak” iddiasıyla bir aşçı, biri de röportaj veren kişi olmak üzere toplam 22 kişi hakkında, 9 ay 10 gün sonra yürütülen soruşturmayı tamamlayan Diyarbakır Cumhuriyet Savcısı, 22 kişi hakkında “örgüt üyesi olmak” iddiasıyla iddianame düzenledi. Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı, hazırladığı iddianameyi Diyarbakır 4’üncü Ağır Ceza Mahkemesine gönderdi.
28 Mart 2023: Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile kapatılan Dicle Haber Ajansı’nın (DİHA) Mardin muhabiri iken 9 Mayıs 2016 yılında tutuklanan Abdulkadir Turay tahliye tarihinin yaklaşması üzerine İdare ve Gözlem Kuruluna çıktı. Turay’ın infazı, “pişmanlık duymadığı” gerekçesiyle Kurul tarafından üç ay erteledi.
28 Mart 2023: Tele 1 Genel Yayın Yönetmeni Merdan Yanardağ’ın, BirGün gazetesinde “Faşizm ve İslamcı Faşizm” başlığıyla geçtiğimiz yıl yayımlanan yazı dizisi gerekçe gösterilerek “cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla yargılandığı davanın ilk duruşması, İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü. Dosyadaki eksik hususların tamamlanmasına karar veren hakim, davayı 18 Temmuz 2023 tarihine erteledi.
28 Mart 2023: Gerçek Gündem editörü Furkan Karabay’ın, 22 Haziran 2022 tarihli “Yargıda ‘Antalya’ operasyonunda ‘İstanbul’ ayrıntısı: Atanan savcılar neyin göstergesi?” başlıklı haber delil olarak gösterilerek Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın avukatları Ahmet Özel ve Mustafa Doğan İnal’ın şikâyeti üzerine “hakaret” ve “iftira” suçlamalarıyla yargılandığı davanın ilk duruşması, İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü. Hakim, davayı 19 Eylül 2023 tarihine erteledi.
28 Mart 2023: Gazeteci Alican Uludağ, Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin talimatıyla istifa ettiği iddia edilen eski Hakim ve Savcılar Kurulu (HSK) üyesi Hamit Kocabey ile avukat oğlu Nizameddin Kocabey’e ilişkin haberi nedeniyle “kamu görevlisine hakaret” suçundan Ankara 67. Asliye Ceza Mahkemesinde yargılandığı davada beraat etti.
30 Mart 2023: Gazeteci Sibel Hürtaş hakkında “Görevi yaptırmamak için direnme” suçlamasıyla açılan davanın dördüncü duruşması, Ankara 37. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü. Hâkim, tanık dinlemesi için Ankara Emniyet Müdürlüğüne müzekkere yazılmasına karar vererek, davayı 26 Eylül’e erteledi.
31 Mart 2022: Gazeteci Ruşen Takva, Cumhur İttifakı paylaşımları nedeniyle Van Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından ifadeye çağrıldı.
GÖZALTI, TEHDİT, HAKARET, HEDEF GÖSTERME, ŞİDDET
1 Mart 2023: 23 Derece adlı yayın platformunun sahibi gazeteci Gökhan Özbek, gözaltına alındı.
5 Mart 2023: MHP Genel Başkan Yardımcısı Semih Yalçın, İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener’in “6’lı Masa”dan çekilmesinden sonra ‘birlik’ ve ‘sükunet’ mesajı veren İYİ Parti Kocaeli Milletvekili Lütfü Türkkan’ın paylaşımının CNN Türk canlı yayınında okunmasının ardından yazdığı sosyal medya mesajıyla kanalı hedef aldı.
8 Mart 2023: ‘Feminist Gece Yürüyüşü’nde ANKA muhabiri Gaye Şeyma Can, haber takibi yaptığı sırada ters kelepçe takılarak gözaltına alındı. Bir süre gözaltı aracında tutulan Can, daha sonra serbest bırakıldı.
9 Mart 2023: Depremin etkilediği illerden Malatya’dan dönüşünde Ankara Esenboğa Havalimanında gözaltına alınan gazeteci Fırat Bulut, ifadesinin ardından serbest bırakıldı. Bulut sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, Bingöl Sulh Hakimliğinin ‘Alenen yalan bilgi yaymaktan’ açtığı soruşturma kapsamında gözaltına alındığını belirtti.
14 Mart 2023: Gazeteci Nevşin Mengü, Twitter’da bot hesapların lehine paylaşım yaptığını söylediği Memleket Partisi Genel Başkanı Muharrem İnce’nin kendisini arayarak ‘çıkıştığı’nı söyledi.
14 Mart 2023: Yeni Akit yazarı Ali Karahasanoğlu, BirGün yazarı Timur Soykan’ı “Sen bir riyakârsın, sen bir …” sözleriyle hedef aldı.
15- 17 Mart 2023: Yürütülen bir soruşturma kapsamında Bianet Kürtçe servisi editörü Aren Yıldırım’ın evine polis baskın düzenledi. Baskının ardından gözaltına alınan Yıldırım, Vatan Caddesi’nde bulunan İstanbul Emniyet Müdürlüğüne götürüldü. Soruşturma dosyasına dair kısıtlılık kararı verildiği için Yıldırım’ın gözaltına alınma gerekçesine ilişkin bilgi edinilemedi. İstanbul Emniyet Müdürlüğüne götürülen Yıldırım, Çağlayan’daki İstanbul Adliyesinde savcılığa sevk edildi. Yıldırım, sevk edildiği savcılıkça serbest bırakıldı.
16 Mart 2023: Mezopotamya Ajansı (MA) ve JINNEWS muhabiri 11 kişiyle birlikte hakkında soruşturma yürütülen ve yakalama kararı bulunan Yeni Yaşam Gazetesi çalışanı Hamdullah Bayram, akşam saatlerinde Mersin kent merkezinde gözaltına alındı.
17 Mart 2023: Urfa’da Şenyaşar ailesinin ‘Adalet Nöbeti’ni takip eden JINNEWS muhabiri Gülistan Dursun gözaltına alındı. Dursun daha sonra serbest bırakıldı.
20 Mart 2023: 6 Şubat tarihinde Kahramanmaraş merkezli meydana gelen depremler sonrası arama kurtarma çalışmalarını haberleştirmek için Türkiye’de bulunan ve freelance çalışan Yunan gazeteciler Kyriakos Finas, Victoras Antonopoulos ve Konstantinos Zilos, 16 Şubat tarihinde saat 13:00’da Hatay’ın Antakya ilçesine bağlı Narlıca mahallesinde bulunan toplu gömü anları yakınında Diyanet İşleri personeli ve askerler tarafından çekim yapmamaları konusunda uyarıldı. Sonrasında ise üç gazetecinin ekipmanına, Diyanet İşleri Başkanlığında görevli personel tarafından el konularak parçalandığı ortaya çıktı.
21 Mart 2023: Habertürk programcısı Kübra Par, AKP’ye yakın Optimar’ın sahibi Hilmi Daşdemir’in “Kılıçdaroğlu PKK’nın adayıdır” sözüne müdahale etmesinden sonra iktidara yakın gazete, siyasi ve troller tarafından hedef gösterildi.
25 Mart 2023: Hatay’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından yapılan toplu temel atmalar kapsamındaki Defne Hastanesi’nin bulunduğu yere bir gün sonra fotoğraf çekmeye için giden Atayurt gazetesi muhabiri Seyfettin Uygur, arazide nöbet tutan kişilerin saldırısına uğradı.
27 Mart 2023: İlahiyatçı Yazar Cemil Kılıç’a saldırıyla ilgili İstanbul’da düzenlenen basın açıklamasına gerici bir grup saldırmak istedi. Polis, saldırganı görüntülemeye çalışan Toplumsal muhabiri Özgür Avcu ve kameraman Sercan Yılmaz’ı ters kelepçeyle gözaltına aldı. Gazeteciler aynı zamanda darp edildi. Gaziosmanpaşa Emniyet Müdürlüğüne götürülen gazeteciler polisteki sorgularının ardından savcılığa çıkartıldı. Avcu ile Yılmaz, savcılık ifadelerin ardından serbest bırakıldı.
30 Mart 2023: Kocaeli Barış gazetesi muhabiri Merve Dişli; “AKP’li gençlere rağmen ocak kurmuşlar, gençlerin haberi yok!” başlıklı haber nedeniyle; AK Gençlik Ocakları Genel Başkanı Barış Çiftçi tarafından aranarak, “Bedelini ödeteceğim” denilerek tehdit edildi.
GAZETECİLİK ve GAZETECİNİN ÇALIŞMA YAŞAMI
7 Mart 2023: Gazeteci Yılmaz Özdil, 1 Mart’ta resmen yayın hayatına başlayan Sözcü TV’deki görevini bıraktığı açıkladı. Sözcü TV’de Yılmaz Özdil’in istifasının ardından Ana Haber Bülteni sunucusu Korcan Karar da görevini bıraktı.
14 Mart 2023: Geçen yılın sonunda Galatasaray TV kanalındaki spikerlik görevinden alınan Serbay Şenkal, bir video yayınlayarak “siyasi iktidarı eleştirdiği sosyal medya paylaşımları” nedeniyle işten çıkarıldığını açıkladı.
17- 29 Mart 2023: Almanya merkezli yayın kuruluşu Deutsche Welle’nin Türkçe servisi (DW Türkçe), Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı çalışma lisansını uzatmadığı için Türkiye’deki ofisini kapattı. Geçen yıl televizyon yayıncılığı lisansı için başvuru yapmadığı gerekçesiyle DW Türkçe’nin sitesine erişim engellenmişti. Bakanlık iki yılda bir uzatılması gereken lisansın yenilenmemesine gerekçe olarak DW Türkçe’nin ‘faaliyet alanını yanlış seçmesini’ gösterdi. Bakanlık 7 Mart’ta kararı gazeteye tebliğ etti. DW, çalışanları telifli pozisyonu geçerek habercilik faaliyetine devam ettirme kararı aldı.
20 Mart 2023: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Türkiye’nin ilk bor karbür üretim tesisi açılışında yaptığı konuşmanın ardından pek çok medya kuruluşu Erdoğan’ın konuşmasında kullanmadığı “Dünyada söz sahibi ülkeler arasına giriyoruz” cümlesini haber sitesinde manşete taşıdı.
