ÇGD Medya İzleme Raporu Bilgilendirme: Ocak-Şubat 2023
SANSÜR
3, 5 Ocak 2023: İstanbul Anadolu 9. Sulh Ceza Hâkimliği, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu’nun talebi üzerine, 17 milyar TL’lik hızlı tren projesinin ihalesinin detaylarının bir yıl sonra ortaya çıkmasıyla ilgili haberin yanı sıra 2,1 milyar TL değerindeki Karayolları Genel Müdürlüğü ihalesini Karaismailoğlu’nun dayısına verdiği iddiasını içeren 53’ü haber, ikisi video, ikisi de tweet olmak üzere 57 içeriğin erişime engellenmesine karar verdi.
5 Ocak 2023: İnternet haber sitesi Diken’de yayınlanan Mehmet Baran Kılıç imzalı “İTÜ’deki kadro ilanına Şentop’un oğlu için ince ayar” ve “Şentop’un oğlunun giremediği kadro yeniden açıldı: Bu sefer ‘işi sağlama aldılar” başlıklı haberlere erişim engelli getirildi.
6 Ocak 2023: Kütahya’da, üç çocuk annesi eşi Ayşegül Türün’ü öldüren İsmail Türün’ün tutuklanmasıyla ilgili haberler, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının talebi üzerine Kütahya Sulh Ceza Hâkimliğinin kararıyla erişime engellendi.
11 Ocak 2023: Radyo ve Televizyon Üst Kurulu üyesi (RTÜK) İlhan Taşçı, Halk TV programcıları Ayşenur Arslan ve Emin Çapa’nın ‘mimikle terörü övme’ cezasını ‘espriyle’ eleştirmeleri nedeniyle kanala % 1 idari para cezası verildiğini duyurdu.
11 Ocak 2023: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eski başdanışmanı, emekli general Adnan Tanrıverdi’nin kurucusu olduğu askeri danışmanlık şirketi SADAT ile ilgili içerikler, SADAT’ın talebi üzerine İstanbul 9. Sulh Ceza Hakimliğinin kararıyla erişime engellendi.
11 Ocak 2023: Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı Metin Kıratlı, Ankara 3. Sulh Ceza Hâkimliğine başvurarak aldırdığı kararla; kendisi, eşi, kızı, oğlu, gelini, damadı, akrabası ve Fettah Tamince hakkında çeşitli usulsüzlük iddiaları içeren 28 habere erişimi engelletti.
12 Ocak 2023: Gazeteci Dinçer Gökçe’nin; iş insanı Polat Aytaç’ın, Ankara Haymana Kaymakamı Muhammed Gürbüz’ün de bulunduğu bir masada, akademisyen Güven Çaprak’ı öldürmesi ve Kaymakam Gürbüz’ün açığa alınmasıyla içeriklerin erişime engellendiğini duyurduğu tweet’i de Gürbüz’ün talebi üzerine Ankara 9. Sulh Ceza Hâkimliğinin kararıyla erişime engellendi.
16 Ocak 2023: Zonguldak’ta Halveti Tarikatı şeyhinin, 2012-2014 yılları arasında bir kız çocuğuna defalarca kez cinsel istismarda bulunduğu, iyi hal indirimi uygulandığı ve serbest bırakıldığıyla ilgili 128 haber, Zonguldak Sulh Ceza Hakimliğinin kararıyla erişime engellendi.
25 Ocak 2023: Gazeteci Murat Ağırel’in; eski AKP’li vekil Şükrü Ayalan’ın, 50 avro değerindeki ilacı Sosyal Güvenlik Kurumuna 3 bin 750 avroya satmaya çalıştığı iddialarıyla ilgili “SGK’da ilaç skandalı” temalı köşe yazıları ve haberler, Ayalan’ın talebiyle İstanbul 6. Sulh Ceza Hâkimliği tarafından erişime engellendi.
25 Ocak 2023: Elif Ünsal imzasıyla internet haber sitesi Gerçek Gündem’de yayımlanan ve CHP İzmir Milletvekili Murat Bakan’ın güvenlik bürokrasisindeki tarikat örgütlenmesine yönelik iddialarına yer verilen haber, Ankara 7. Sulh Ceza Hâkimliğinin kararıyla erişime engellendi. Erişim engeli talebi, İçişleri Bakanlığı Jandarma Genel Komutanlığı Siber Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığından geldi.
26 Ocak 2023: Yeni Yaşam gazetesinin, “yeniyasamgazetesi3.com” adresine Zonguldak Sulh Ceza Hâkimliğince erişim engeli getirildi. Gazete tarafından yapılan açıklamada, erişim engelinin nedeni henüz bilinmediği ve sitenin yeniyasamgazetesi4.com adresinden yayına devam ettiği belirtildi.
30 Ocak 2023: İsmailağa Cemaatine bağlı Hiranur Vakfı’nın kurucusu Yusuf Ziya Gümüşel’in kızı H.K.G.’nin 6 yaşında zorla evlendirilmesi ve cinsel istismara uğramasına yönelik açılan davanın ilk duruşması İstanbul Anadolu Adliyesi 2. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü. Mahkeme, suçtan zarar görme ihtimaline binaen duruşmanın kapalı yapılmasına ve yayım yasağı getirilmesine karar verdi.
2 Şubat 2023: BirGün yazarı Bahadır Özgür’ün, 19 Şubat 2022’de “Fedlan’ın maceraları: AKP’li belediye niye sessiz?” başlığıyla yayımlanan haberine İstanbul 10. Sulh Ceza Hakimliği tarafından neredeyse 1 yıl sonra erişim engeli getirildi. Erişim engeli getirilen BirGün yazarı Bahadır Özgür’ün haberinde, “AKP’li Balıkesir Belediyesi, 52 milyon liralık arsa ihalesiyle ilgili şaibeler konusunda sessizliğini koruyor. Ama arsayı alan Fedlan Kılıçaslan’ın finans kaynaklarına dair yeni şaibeler de devam ediyor. Yasadışı bahisle ilişkisi görülen ve SPK’nın forex dolandırıcılığından suç duyurusu bulunduğu Kılıçaslan’ın, şimdi de Ukrayna’da bahis nedeniyle gözaltına alınma görüntüleri yayınlandı” deniyordu. Fedlan Kılıçaslan, “Haberin fikir ve düşünce özgürlüğü kapsamında değerlendirilemeyeceğini” öne sürerek habere erişim engeli getirilmesini talep etti.
4 Şubat 2023: Meclis Genel Kurulunda görüşülen Cumhurbaşkanlığı bütçesi görüşmelerinde CHP Ankara Milletvekili Servet Ünsal’ın köşe yazarı Abdulkadir Selvi’nin damadına ilişkin ortaya attığı iddiaların yer aldığı 30 farklı sitedeki haberlere erişim engeli getirildi.
6, 7 Şubat 2023: Kahramanmaraş merkezli 10 ilin etkilendiği depremlerin ardından İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Twitter hesabından bir dizi paylaşımda bulunarak deprem hakkında sosyal medyada yapılan gerçek dışı paylaşımların suç teşkil ettiğini söyledi. Öte yandan İletişim Başkanlığı, deprem hakkında yalan olduğu düşünülen paylaşımları bildirmek için “Dezenformasyon Bildirim Servisi” uygulamasının kullanıma sunulduğunu duyurdu.
7 Şubat 2023: NTV’nin Kahramanmaraş’taki canlı yayını esnasında deprem bölgesindeki bazı il ve ilçelere gelen yardımların yetersiz olduğunu dile getiren vatandaşların seslerini duyurmak istemesi üzerine kanalın rejisi sesi kısıp canlı yayını sonlandırdı.
7 Şubat 2023: Habertürk canlı yayınında, enkazın önünde bekleyen depremzedelerle konuşulurken Erdoğan’ın sözlerini eleştiren ve tepki gösteren bir yurttaşın sesi kesildi.
7 Şubat 2023: Deprem bölgesine çekim yapmak için Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) ekibini bekleyen TRT Haber ekibine depremzedeler sert tepki gösterdi.
8, 9 Şubat 2023: Deprem felaketinin ardından arama kurtarma faaliyetleri sürerken saat 16.06 itibarıyla Twitter ve TikTok’a erişim engellendi. Twitter’a ancak VPN aracılığıyla giriş yapılabilirken, enkaz altında kalan yurttaşların seslerini duyurmalarının bir aracı olan platforma erişimin engellenmesi kamuoyu tarafından tepki gördü. Cumhurbaşkanlığı İletişim Ofisi’nin, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun (BTK) 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’un hükümlerine dayanarak kısıtlama yaptığı kaydedildi.
Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Ömer Fatih Sayan ise Twitter yetkilileriyle görüşerek sosyal medyada yayılan bilgilerin dezenformasyon olduğunu öne sürdü ve aksiyon almalarını istedi. Sayan’ın görüşmeyle ilgili Twitter hesabından yaptığı açıklamanın ardından Türkiye’de Twitter’a uygulanan erişim kısıtlaması sona erdi.
8 Şubat 2023: Diyarbakır merkezli Amed Radyo TV’nin, Elbistan Cezaevinde isyan çıktığı iddiaları hakkında yaptığı paylaşım önce Twitter tarafından kaldırıldı, sonrasında ise Amed Radyo TV’nin hesabı 11 saat boyunca askıya alındı.
8 Şubat 2023: Show TV muhabiri Tuğba Södekoğlu, konuştuğu depremzedenin, ekiplerin gelmediğini söylemesi üzerine yurttaşın sözünü kesti. Show TV muhabiri, ekiplerin arama-kurtarma çalışmalarını anlatarak alandan uzaklaşırken kamera da başka yöne çevrildi.
9 Şubat 2023: Etkin Haber Ajansı’nın (ETHA), “@ethaetkin” kullanıcı isimli hesabının aralık ayında Türkiye’den erişime kısıtlanması üzerine açtığı “@etkinhaberetha” kullanıcı isimli hesabı da Türkiye’den erişime kısıtlandı.
10 Şubat 2023: Kahramanmaraş’ta TRT haber spikeri Fuat Kozluklu’nun deprem bölgesinden bilgi aktardığı sırada bir depremzedenin mikrofona yaklaşıp sesini duyurmak istemesi üzerine canlı yayın aniden kesildi. Canlı yayın sunucusu Nilgün Balkaç, “Hazır olduğunda bir kez daha döneceğiz Fuat’a” dedi.
10 Şubat 2023: Diken’in, CHP Geneli Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun “Erdoğan sıfırlama konusunda uzmandır” sözlerini aktardığı haberine getirilen sansür kurumun itirazı sonucunda kaldırıldı; haber yeniden yayında girdi.
12 Şubat 2023: Adıyaman’dan yayın yapan TV100 muhabiri Sertaç Murat Koç, yayın sırasında “6 gündür elektriğimiz yok” diye tepki gösteren yurttaşın sesi duyulmasın diye mikrofonu sakladı, yurttaşı kameranın görüş açısından iterek susturmaya çalıştı. Yaşananların hemen ardından yayın kesildi.
13 Şubat 2023: İzmir’de yapılacak rüzgâr enerji santrali ihalesinin, Bilal Erdoğan’ın Kartal Anadolu İmam Hatip Lisesi’nden arkadaşının sahibi olduğu şirkete verilmesiyle ilgili 9 içerik, İstanbul Anadolu 6. Sulh Ceza Hakimliğinin 2 Şubat tarihli kararıyla erişime engellendi.
13 Şubat 2023: AKP Milletvekili Zehra Taşkesenlioğlu’yla boşanma aşamasındayken organize suç örgütü liderliğinden yargılanıp hüküm giyen Sedat Peker’e video gönderdiği iddiasıyla tutuklanan eski Türk Hava Kurumu Üniversitesi Rektörü Ünsal Ban hakkında açılan davanın ilk celsesi Ankara 37. Asliye Ceza Mahkemesinde görülürken, Taşkesenlioğlu’nun avukatlarının talebi üzerine mahkeme duruşmaların kapalı yapılmasına karar verdi; davaya ilişkin haberlere yayın yasağı getirdi. Karar nedeniyle basın mensuplarının izleyemediği duruşmada Ünsal Ban, tahliye edildi.
20 Şubat 2023: Elazığ’ın Maden ilçesinde bulunan bakır, kobalt, kurşun, çinko ve demir madenleri rezervlerinin çıkarılması ve işletilmesiyle ilgili yapılan ihalenin Bilal Erdoğan’ın lise arkadaşı Halil İbrahim Bacacı’ya verilmesine ilişkin yapılan suç duyurusu haberine erişim engeli getirildi. Karar, Port Madencilik’in 17 Şubat tarihli talebi sonrası İstanbul Anadolu 2. Sulh Ceza Hakimliği tarafından verildi.
20 / 23, 24, 25 Şubat 2023: RTÜK’ün, Türkiye İşçi Partisi (TİP) Milletvekili Sera Kadıgil’in canlı yayındaki Diyanet’e yönelik eleştirilerinden kaynaklı TELE1’e verilen 3 günlük yayın durdurma cezası Ankara Bölge İdare Mahkemesince onaylandı. TELE1’e, aynı cezanın iki kere daha verilmesi durumunda lisansı iptal edilecek.
Mahkemenin kararı üzerine Tele1 ekranları 23, 24 25 Şubat tarihlerinde karardı.
21 Şubat 2023: İlahiyatçı yazar İhsan Eliaçık’ın “Yaşayan Kur’an Türkçe Meal-Tesfir’i” isimli eserine basım, dağıtım yasağı ve toplatma kararı verildi. İstanbul Sulh Ceza Mahkemesi tarafından alınan kararın sakıncalı unsurlar sebebiyle alındığı kaydedildi.
21, 22- 24 Şubat 2023: Türkiye’deki çok takipçili katılımcı sözlüklerden biri olan Ekşi Sözlük’e BTK kararıyla erişim engeli getirildi. Ekşi Sözlük’ten yapılan ilk açıklamada erişim engelinin nedeninin bilinmediği ve BTK’dan herhangi bir yetkiliye ulaşılamadığı bildirildi. Sonrasında yapılan açıklamada ise BTK ile iletişime geçildiği ve kapatma için herhangi bir içeriğin dayanak gösterilmediğini duyuruldu. Ekşi Sözlük’e erişimin, millî güvenlik ve kamu düzeninin korunması gerekçesiyle, Ankara 4. Sulh Ceza Hakimliğinin kararıyla engellendiği öğrenildi. Hukuki yollara başvuracağını söyleyen Ekşi Sözlük, sosyal medyada ‘#ekşisözlüksansürükalksın’ etiketiyle kampanya başlattı.
22 Şubat 2023: Emniyet Genel Müdürlüğünün 21 Şubat tarihli talebiyle Ankara 4. Sulh Ceza Hakimliği tarafından 340 URL adresi ve internet sitesine erişim engeli getirildi. Erişim engeli getirilen adresler arasında Mezopotamya Ajansı’nın (MA) Telegram adresi, MA Kurdi ve Jinnews Türkçe’nin Twitter adreslerindeki birer paylaşım, Ronahi TV’nin Youtube kanalı, gazeteci Erdal Er’in Youtube kanalı, Nuçe TV’nin telegram adresi, Aryen Tv’nin Twitter adresi de yer aldı. Kürtçe podcast kanalı Hûrbînî ve Jin Haber Ajansı’nın (JINHA) Twitter hesaplarına da Türkiye’den erişim engellendi. Kürtçe yayın yapan Xwebun gazetesinin hesabı, Twitter tarafından askıya alındı. Hakimliğin “terör örgütü propagandası” iddiasıyla erişim engeli getirdiği URL ve internet siteleri için verdiği kararda “Talebe konu URL adreslerinden toplumun devlet kurumlarına olan güvenini azaltılmasının amaçlandığı, örgüt propagandasının yapıldığı görüldüğü…” ifadelerine yer verildi.
22 Şubat 2023: Maraş merkezli depremler sonrası yapılan yayınları değerlendirmek için toplanan RTÜK, Halk TV, TELE 1 ve Fox TV’ye program durdurma ve para cezaları verdi.
RTÜK’ün CHP üyesi İlhan Taşçı yaptığı sosyal medya paylaşımında cezaları şu şekilde aktardı: TİP İstanbul Milletvekili Ahmet Şık’ın deprem bölgesinden katıldığı yayın nedeniyle Halk TV’ye; Merdan Yanardağ ile Emre Kongar’ın 18 Dakika programında depremle ilgili sağcı iktidar eleştirisi nedeniyle de TELE 1’e % 5 para 5 kez de program durdurma cezası verdi. FOX’ta Orta Sayfa ile Halk TV’de Halk Meydanı programına özgürce kanaat oluşumunu engellemekten %3’er para cezası verildi.
CHP’nin diğer RTÜK üyesi Okan Konuralp de sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda şunları söyledi: RTÜK, Merdan Yanardağ’ın ‘İmar affı’ eleştirilerini ‘Toplumu kin ve düşmanlığa tahrik’ ve TİP Milletvekili Ahmet Şık’ın açıklamalarını ‘Devletin bölünmez bütünlüğüne aykırı’ kabul etti. Bu gerekçelerle TELE1 ve Halk Tv’ye 5 program durdurma ve % 5 para cezası verdi. Bu cezalara ek olarak TELE1 ve Halk Tv birer dosyadan daha para cezasına çarptırıldı. Para cezası alan diğer üç yayıncı kuruluş ise FOX ve Yıldız En oldu.
24 Şubat 2023: Kızıl Bayrak gazetesinin internet sitesi kizilbayrak76.net, Van 1. Sulh Ceza Hakimliğinin kararıyla erişime engellendi. Gazete, yayımlarına kizilbayrak77.net adresi üzerinden devam edeceğini bildirdi.
24 Şubat 2023: Rudaw, Avesta Kitap ve Evrensel gazetesinin YouTube kanalı, ‘milli güvenlik ve kamu düzeninin korunması’ gerekçesiyle, Ankara 4. Sulh Ceza Hakimliğinin kararıyla erişime engellendi.
SORUŞTURMA, İDDİANAME, TUTUKLAMA VE YARGI KARARLARI
4 Ocak 2023: 29 Temmuz 2022’de Evrensel gazetesinin 1. sayfasında “Halk suyuna, toprağına sahip çıkıyor” başlığıyla, 12. sayfasında ise “Kaymakamdan muhtarlara gözdağı” başlığıyla yayımlanan haberde; Aydın’ın Köşk ilçesi Kaymakamı Tuğba Polat’ın muhtarlara gözdağı verdiği bilgisi yer almıştı. Kaymakam Tuğba Polat, haberin asılsız olduğu iddiasıyla Aydın 2. Sulh Ceza Hâkimliğine başvurmuş, mahkeme tekzip metni yayımlatılmasına karar vermişti. Bu karar, Evrensel’in Ekim 2022 tarihli basımında yayımlanmıştı. Ancak Kaymakam Tuğba Polat, Evrensel’in yayımladığı tekzip metni hakkında yeniden mahkemeye başvurdu ve “Tekzip metninin iki internet haber sitesi ile tirajı yüz binin üzerinde olan iki gazetede ilan şeklinde yayımlanmasına karar verilmesini” talep etti. Aydın Sulh Ceza Hakimliği, Aydın’ın Köşk İlçe Kaymakamı tarafından talep edilen ve Evrensel’de yayımlanan tekzip kararına ilan muamelesi yaparak “İki internet haber sitesi ile tirajı yüz binin üzerinde olan iki gazetede yayımlanması” kararı verdi.
5 Ocak 2023: Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen bir soruşturma kapsamında 29 Ekim 2022’de tutuklanan Mezopotamya Ajansı muhabiri Ceylan Şahinli hakkında başka bir dosya kapsamında 5 yıl sonra dava açıldı. Yaşanan süreci Gazete Karınca’ya yazdığı mektupta anlatan Şahinli, çıkarıldığı savcılık tarafından avukatı olmadan ifadesinin alındığını söyledi.
5 Ocak 2023: Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, 18 Kasım 2022 tarihinde BirGün’de yayımlanan “Deniz manzaralı araziyi Varank’ın ‘kuzeni’ kaptı!” başlıklı haber nedeniyle BirGün muhabiri İsmail Arı’dan şikâyetçi oldu. Arı’nın söz konusu haberle “kamu görevlisine alenen hakaret ettiği, kamuoyu önünde Varank’a yönelik güvensizlik yaratılmasına neden olduğu” iddia edilerek ‘Kamu görevlisine hakaret’ suçundan yargılanması istendi. Hazırlanan iddianame İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesinde kabul edildi; davanın ilk duruşması, 24 Nisan 2023 tarihinde görülecek.
7- 30 Ocak 2023: Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, “Karanlıkta Başlayan Hayat” belgeseli için çekim yaparken ihbar edilip tutuklanan belgesel yönetmeni Sibel Tekin hakkında iddianame hazırladı. Tutuklandıktan 16 gün sonra hazırlanan iddianamede, okul ve dolmuş görüntüleri çeken Tekin’in “örgüt talimatıyla keşif yaptığı” iddia edildi. Savcı, “belgesel iddiasıyla örgüt talimatıyla hareket edildiğini” öne sürdü. Tekin’i çeşitli örgütlerle ilişkilendiren savcı, hangi örgüte üye olduğunu belirtmeden “üyelik” suçundan ceza istedi. Sibel Tekin, 30 Ocak 2023 günü ara savunma sonrası ise tahliye edildi. Savcı, tutukluluğun “ölçülü” olduğunu savunurken Mahkeme, Tekin için “karartabileceği delil yok” dedi.
9 Ocak 2023: İstanbul’da 19. Onur Yürüyüşü sırasında polis şiddetine maruz kalan foto muhabiri Bülent Kılıç’ın tazminat talebini inceleyen İstanbul 8. İdare Mahkemesi, gazeteciye müdahale eden polislerin “orantısız güç kullandığına” hükmederek, Kılıç’a toplamda 30 bin lira tazminat ödenmesine hükmetti.
9 Ocak 2023: Kocaeli Ses adlı internet sitesinin Sahibi ve Yazı İşleri Müdürü Güngör Arslan’ın öldürülmesiyle ilgili 6’sı tutuklu 14 kişinin yargılandığı davada karar açıklandı. Arslan’ı öldüren Ramazan Özkan ve azmettirici Burhan Polat’a ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası, cinayeti azmettirme suçlamasıyla yargılanan Ersin Kurt’un ise beraatına karar verildi.
10 Ocak 2023: Evrensel gazetesinde 30 Temmuz 2021 tarihinde yayınlanan “Türkiye yanıyor, saray izliyor” başlıklı yazısı gerekçe gösterilerek ‘cumhurbaşkanına hakaret’ suçlamasıyla yargılanan gazeteci ve yazar Ender İmrek, ikinci duruşmada hâkim karşısına çıktı. Kararını açıklayan Mahkeme, atılı suçun yasal unsurları oluşmadığından İmrek’in beraatına karar verdi.
10 Ocak 2023: Urfa’nın Suruç ilçesinde 2014 yılında açılan çadıra yönelik müdahaleyi takip eden kanun hükmünde kararname (KHK) ile kapatılan JİNHA’nın muhabiri Şehriban Aslan’ın kolluk görevlilerinin attığı taş nedeniyle ağır yaralanmasıyla ilgili sekiz yıldır yürütülen soruşturma dosyası, zaman aşımı gerekçesiyle kapatıldı.
10 Ocak 2023: Cumhuriyet gazetesi yazarı Özdemir İnce’nin, TELE1’de katıldığı bir programda Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş’a ilişkin kullandığı sözler nedeniyle yargılandığı davanın duruşması, Ankara 25. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü. Hakaret iddiasıyla yargılanan İnce’ye basit yargılama usulüyle 5 bin 300 liralık adli para cezası verildi. İnce’nin avukatları karara itiraz etti. Davanın ilk duruşması 9 Şubat tarihinde Ankara 25. Asliye Ceza Mahkemesinde görülecek.
10- 13 ve 30 Ocak 2023: İnternet haber sitesi Karşı Mahalle muhabiri Sezgin Kartal, 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü’nde gözaltına alındı. Kartal’ın evinin kapısının, sabah saatlerinde İstanbul Emniyeti Müdürlüğüne bağlı polisler tarafından koçbaşı ile kırıldığı bilgisini aktaran Karşı Mahalle, Kartal’ın dijital ekipmanlarına el konulduğunu belirtti. Dosyasına gizlilik kararı konulan Kartal, 13 Ocak 2023 günü Çağlayan’da bulunan İstanbul Adliyesine sevk edildi. Savcılıkta ifade veren Kartal, ‘örgüt üyesi olmak’ iddiasıyla Sulh Ceza Hâkimliğine sevk edildi. Hakimlikte ifadesi alınan Kartal aynı gerekçeyle tutuklandı.
11 Ocak 2023: Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, Cumhuriyet gazetesi yazarları Barış Pehlivan ve Barış Terkoğlu hakkında, ‘kamu görevlilerine hakaret ettikleri’ gerekçesiyle ‘siyasi yasak’ cezası istedi. Barış Pehlivan için istenen cezada “Onlar oldu şerefli, biz olduk şerefsiz”, “Telefondaki örgüt lideri” ve “Sen misin Erdoğan’ı dinleyen” başlıklı yazılar delil gösterildi. Barış Terkoğlu’nun, İYİ Parti Genel Başkan Başdanışmanı Ahmet Zeki Üçok ile yaptığı “Biri Bylokçu diğeri işbirlikçi” başlıklı röportajda Üçok’un, Savunma Bakanı Yardımcıları Muhsin Dere ve Yunus Emre Karaosmanoğlu hakkında ‘ajanlık’ iddiasında bulunuldu. Terkoğlu’nun “Alışmak görmekten daha kolaydır” yazısı da iddianamede yer aldı.
12 Ocak 2023: Diyarbakır’da 2017 yılındaki Nevroz kutlaması sırasında polis tarafından katledilen üniversite öğrencisi Kemal Kurkut’un öldürülme anını fotoğraflayan gazeteci Abdurrahman Gök hakkında ‘örgüt üyesi olmak’ ve ‘örgüt propagandası yapmak’ iddiasıyla açılan davanın 30 Haziran 2022’de görülen karar duruşmasında ‘örgüt propagandası yapmak’ suçlamasından verilen 1 yıl 6 ay 22 gün hapis cezası, Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 9. Ceza Dairesi tarafından onandı.
13 Ocak 2023: İsmailağa Cemaati’ne bağlı Hiranur Vakfı’ndaki çocuk istismarı skandalında istismarcıları savunup H.K.G’yi hedef gösteren Yeni Akit’in haber ile ilgili Sol Feminist Hareket’in yaptığı başvuru sonuçlandı. Sol Feminist Hareket’in Yeni Akit’in 6 yaşından bu yana sistematik istismara maruz bırakılan H.K.G’yi hedef gösteren ve çocuk yaşta evliliği savunan haberine erişim engeli getirilmesi ile ilgili istemi reddedildi.
13 Ocak 2023: Boğaziçi Üniversitesi öğrencilerinin gözaltındaki arkadaşları için yapmak istedikleri açıklamayı takip ederken polis müdahalesiyle 51 öğrenciyle birlikte gözaltına alınan Artı Gerçek muhabiri Yağmur Kaya hakkında “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet etmek” suçlamasıyla açılan davanın ikinci duruşması görüldü. Mahkeme davayı, 7 Temmuz 2023 tarihine erteledi.
13 Ocak 2023: 1 Ağustos 2019 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan bir yönetmelikle dijital yayın platformları, RTÜK denetimine girdi. Aralarında Acun Ilıcalı’nın sahibi olduğu Exxen ile birlikte birçok platform yönetmelikle ilgili dava açtı. Exxen, yönetmeliğin sadece maddi boyutuyla ilgili maddesine dava açtı. Dava açılan madde, platformların yıllık gelirlerinin binde 5’ini RTÜK’e vermek zorunda bırakıyordu. Exxen, maddenin iptali için Danıştay’a başvurdu. RTÜK’ün savunma vermesi için son tarih 12 Eylül 2022’ydi ama savunmasını vermedi; son tarihten sekiz gün sonra verilen savunma ise kabul edilmedi.
15 Ocak 2023: TRT’de kadroya geçme taleplerini duyurmak isteyen Özel Hukuk Hükümlerine Tabi Sözleşmeli çalışanlara soruşturma açıldı. Soruşturmada Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı taklit etmesiyle tanınan Muhammed Nur Nahya’nın konuyla ilgili çektiği videonun sosyal medyada paylaşılmasının Kurum’un itibarını zedelediği yönünde değerlendirildi.
17 Ocak 2023: İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi Başkanı olduğu dönemde Din Alimleri Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği (DİAYDER) Davası’na atanan hâkim Akın Gürlek ile ilgili haber ve beyanlarda bulunan gazeteciler Canan Coşkun ve Barış Pehlivan’ın ‘terörle mücadelede görev alan kişileri hedef göstermek’ suçlamasıyla yargılandıkları davanın ikinci duruşması, İstanbul 34. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü. Gürlek’in avukatının katılma talebini kabul eden Mahkeme, Pehlivan’ın avukatının tanık dinlenmesi talebini ise reddetti. Yazılı savunmalarını sunmaları için avukatlara 15 gün süre veren mahkeme başkanı, savunmaların dosyaya eklenmesinin ardından dosyanın esas hakkındaki mütalaasını hazırlaması için iddia makamına gönderilmesine karar vererek davayı, 9 Mayıs 2023’e erteledi.
17 Ocak 2023: Gazeteci Sinan Aygül, 2020’de Bitlis News’te yazdığı “Devlet Bahçeli’yi uyarıyorum!” başlıklı köşe yazısında, Kızılay’ın yoksullara dağıtılmak üzere hazırladığı etlerin Kızılay Tatvan Şube Başkanı Battal Taşar ve abisi AKP Bitlis Milletvekili Cemal Taşar’a ait otelde kullanıldığına dair görüntüler paylaşmıştı. Haberin ardından gazeteci Aygül hakkında iş yerlerine izinsiz girdiği için suç duyurusunda bulunmuştu. Ağustos 2020 tarihli şikâyet dilekçesi üzerine başlatılan soruşturma 3 yıl sonra sonuçlandı. Soruşturma sonucunda haberi yapan Aygül hakkında ‘İşyeri dokunulmazlığını ihlal’ suçlamasıyla 12 Ocak 2023 tarihli iddianame hazırlandı. İddianame Aygül hakkında sevk maddesine göre 6 aydan 1 yıla kadar hapis cezası istenirken, TCK’nın 53. ve 58. maddelerinin uygulanması da talep edildi. Yargılama sonucunda Aygül ceza alırsa, tekerrürü düzenleyen TCK 58. Madde gereği aldığı cezanın tamamını kapalı cezaevinde geçirecek.
18 Ocak 2023: İçişleri Bakanı Süleyman Soylu tarafından “terörist” denilerek hedef gösterilen gazeteci Aziz Oruç, ‘terör örgütü üyeliği’ suçlamasıyla yargılandığı davada beraat etti. Ağrı 2. Ağır Ceza Mahkemesinde görülen duruşmaya gazeteci Oruç, farklı bir dosyadan tutuklu bulunduğu Diyarbakır 1 Nolu Yüksek Güvenlik Güvenlikli Cezaevi’nden katıldı. Savunmaların ardından kararını açıklayan Mahkeme heyeti, Oruç’un ‘terör örgütü üyeliği’ suçlamasından beraatine karar verdi. ‘Terör örgütü propagandası’ suçlamasını ise mükerrer olduğu gerekçesiyle reddetti.
18 Ocak 2023: Mahkeme kararıyla kapatılan Silvan Mücadele gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Ferhat Parlak’ın gazetecilik faaliyetleri gerekçe gösterilerek yeniden yargılandığı davanın bugünkü duruşmasında iddia makamı, esas hakkındaki mütalaasını mahkemeye sundu. Savcı, istinaf mahkemesi ve yerel mahkemenin mükerrer kabul ettiği delillere dayanarak Parlak’ın ‘örgüt üyesi olmak’ suçundan 15 yıla kadar hapsini istedi. Mahkeme, Parlak ve avukatlarına, esasa karşı savunmalarını hazırlamaları için süre vererek davayı, 8 Mart 2023 tarihine erteledi.
19 Ocak 2023: JinNews editörü Nişmiye Güler’in ‘terör örgütü propagandası yapmak’ suçlamasıyla yargılandığı davanın ilk duruşması, İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü. Savcının iddianamede “PKK/KCK Silahlı Terör Örgütünün sözde haber platformu” olarak tanımladığı JinNews’in resmi sosyal medya hesabından paylaşılan haberleri, Güler’in şahsi hesabından retweet şeklinde paylaşmasını iddianamede delil olarak gösterdi. Suçlama konusu paylaşımlarda örgütün cebir, şiddet veya tehdit içeren yöntemlerini meşru gösterecek veya övecek ya da bu yöntemlere başvurmayı teşvik edecek ifadeler olmadığına kanaat getiren Mahkeme heyeti, gazeteci Nişmiye Güler’in beraatına karar verdi.
24 Ocak 2023: 2016 yılında Mardin Dargeçit Belediyesi Basın Yayın ve Halkla İlişkiler biriminde ve aynı zamanda Dicle Haber Ajansı’nda (DİHA) çalışan ve ‘örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek’ iddiasıyla 6 yıl hapis cezası alan gazeteci Murat Verim, kesinleşmiş cezası nedeniyle tutuklandı. Yunanistan’ın Türkiye’ye iade ettiği Verim, Türkiye sınırında gözaltına alınarak Edirne F Tipi Kapalı Cezaevine konuldu. Verim, hakkında açılan 2 ayrı dava nedeniyle de yargılanıyor.
24 Ocak 2023: İnsan Hakları Derneği (İHD) Eş Başkanı Eren Keskin’in Deniz Poyraz Davası’nda yaşanan bir gelişmeyi yorumladığı paylaşımı retweetlediği için ‘terörle mücadelede görev almış kişileri hedef göstermek’ ve ‘kamu görevlisine hakaret’ suçlamalarıyla İzmir 12. Ağır Ceza Mahkemesinde yargılanan gazeteci Nazlan Ertan ilk duruşmada beraat etti.
25 Ocak 2023: KHK ile 2016 yılında kapatılan İMC TV’nin program koordinatörü ve “Gündem Müzakere” programının sunucusu Ayşegül Doğan’a ‘silahlı terör örgütü üyeliği’ suçlamasıyla verilen 6 yıl 3 ay hapis cezasının istinaf mahkemesince bozulması üzerine yeniden görülen davanın ikinci duruşması, Diyarbakır 9. Ağır Ceza Mahkemesinde yapıldı. Mahkeme, Doğan hakkında 2017 yılından beri uygulanan yurt dışına çıkış yasağının devamına karar vererek davayı, 6 Mart 2023 tarihine erteledi.
26 Ocak 2023: Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, BirGün Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Aydın ve muhabir İsmail Arı’dan sonra T24 Genel Yayın Yönetmeni Doğan Akın’a da dava açtı. BirGün’den İsmail Arı’nın “Deniz manzaralı araziyi Varank’ın ‘kuzeni’ kaptı!” başlıklı haberini kaynak göstererek alıntılayan T24, haberi, “Emlak Konut’tan Bakan Varank’ın kuzeninin şirketine 6.9 milyar TL’lik gelir paylaşımı ihalesi” başlığıyla okuyucularına sunmuştu. Kuzeni Sedat Varank’ın ihale haberleri nedeniyle Bakan Varank’ın gazetecilere açtığı dava sayısı dörde ulaştı.
26 Ocak 2023: Kısa Dalga yazarı gazeteci Hale Gönültaş hakkında 14 Aralık 2022’de Kısa Dalga’da yayınlanan “Bir Çocuğun Karartılan Hayatı: 12 Yaşında Tecavüze Uğradı, Çocuk Yurduna Yerleştirildi, Pavyonda Çalıştırıldı, Şimdi Kayıp” başlıklı haber nedeniyle, bir polis memurunun suç duyurusu üzerine soruşturma başlatıldı. Gönültaş, evine gelen iki polisin kendisine yönelik tehditkâr ifadelerde bulunduğunu belirtti.
27 Ocak 2023: Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, köşe yazısında hakkında yapılan bir haberi anımsatarak, “Hangisi doğru, hangisi yanlış? Aslı astarı ne? Muhafazakâr medyada okuyor musunuz hiç bu haberleri?” sorusunu yönelten Karar gazetesi yazarı Akif Beki hakkında, haberin doğru olmadığı iddia edilerek 250 bin TL’lik dava açtı.
27 Ocak 2023: Eski AKP Milletvekili Şükrü Ayalan; gazeteci Murat Ağırel hakkında, ilaç usulsüzlüğüne ilişkin yazdığı haberler nedeniyle İstanbul 1. Aile Mahkemesine başvurarak “6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun” kapsamında ceza verilmesini talep etti. Mahkeme; gazeteci Ağırel’in iki ay boyunca Ayalan hakkında yazıp konuşması ve Ayalan ile iletişime geçmesini yasakladı.
28- 30 Ocak 2023: Yeni Yaşam gazetesi çalışanı Rojin Altay, Diyarbakır’a giderken Sabiha Gökçen Havalimanı’nda gözaltına alındı. İstanbul Emniyet Müdürlüğü’ne getirilen Altay’ın avukatları ile görüştürülmesi bir gün boyunca engellendi. Rojin Altay’ın gözaltı süresi uzatıldı.
31 Ocak 2023: Gazeteciler İdris Yayla ve Ferhat Çelik, ‘terörle mücadelede görev almış kamu görevlilerinin hüviyetlerini açıklamak veya yayınlamak veya bu yolla kişileri hedef göstermek’ suçlamasıyla yargılandıkları davanın ikinci duruşması görüldü. Gazetecilerin katılmadığı duruşma, avukatların mazeret bildirmesi üzerine 25 Nisan 2023 tarihine ertelendi.
31 Ocak 2023: Toplumsal içerikli olaylara ilişkin ulaştığı bilgi ve belgeleri sosyal medya hesabından yayınlayan Metin Cihan’ın, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın damadı Berat Albayrak’ın şikâyeti üzerine ‘kamu görevlisine hakaret (iki kez)’ suçlamasıyla yargılandığı davanın üçüncü duruşması, İstanbul 36. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü. Mahkeme, Cihan hakkındaki yakalama kararının infazının beklenmesine karar vererek davayı erteledi.
31 Ocak 2023: Gazeteci Zafer Arapkirli, “6 yaşındaki çocuk evlenebilir” diyen Sosyal Doku Vakfı’ndan Nureddin Yıldız’ın sözlerine tepki gösterdiği gerekçesiyle 2019 yılında beraat ettiği davanın istinafta bozulmasının ardından “hakaret” suçlamasıyla yeniden hâkim karşısına çıktı. Gecikmeli başlayan duruşma, kalabalık izleyici sayısı nedeniyle daha büyük bir salonda görülebilmesi için 3 Mayıs 2023 tarihine ertelendi.
31 Ocak 2023: Bir çocuğa cinsel saldırıda bulunulduğu iddialarını paylaştıktan sonra tutuklanan ve sekiz gün cezaevinde tutulan gazeteci Sinan Aygül hakkında ‘halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma’ suçlamasıyla 3 yıla kadar hapis istemiyle dava açıldı. Tatvan Cumhuriyet Başsavcılığı, gazeteci Aygül hakkında 24 Ocak 2023 tarihinde iddianame hazırladı. Yapılan araştırmalar sonucunda o tarihte savcılığa “herhangi bir cinsel istismar olayı” intikal etmediğini iddia eden iddianameye kabul eden Tatvan 1. Asliye Ceza Mahkemesi, ilk duruşmanın 28 Şubat 2023 tarihinde görülmesine karar verdi.
1 Şubat 2023: OHAL kapsamında çıkartılan KHK ile kapatılan Özgür Gündem gazetesinin 2016 yılındaki “Nöbetçi Yayın Yönetmenliği” kampanyasına katılan Türk Tabipler Birliği (TTB) Merkez Konseyi Başkanı Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı, Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) Türkiye Temsilcisi Erol Önderoğlu ve yazar Ahmet Nesin hakkında “suç işlemeye tahrik”, “suçu ve suçluyu övmek” ve “örgüt propagandası” iddiasıyla açılan davanın altıncı duruşması Çağlayan’daki İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü. Ara kararını açıklayan mahkeme, yurt dışında bulunan Ahmet Nesin’in savunmasının alınması için daha önce yazılan yazının cevabının beklenmesine karar vererek, duruşmayı yurt 25 Mayıs’a erteledi.
1 Şubat 2023: Demokratik Modernite Dergisi Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Ramazan Yurttapan, Agos gazetesi Ermenice sayfalar Editörü Pakrat Estukyan, avukat Emran Emekçi, Mehmet Nimet Sevim ve Cihan Doğan’ın “terör örgütü propagandası yapmak” suçlamasıyla yargılandığı davanın üçüncü duruşması İstanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü. Dava 7 Nisan’a ertelendi.
1 Şubat 2023: Gazeteci Alican Uludağ, eski Ankara Cumhuriyet Başsavcısı Yüksel Kocaman’ın düğün günü Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı ziyaret etmesini eleştiren Twitter paylaşımı nedeniyle yargılandığı davada 10 ay hapis cezasına çarptırılmıştı. Ankara 18. Ağır Ceza Mahkemesinin TMK 6/1 maddesi uyarınca “terörle mücadelede görev almış kişileri hedef göstermek” suçlamasıyla verdiği hapis cezası ise istinafa taşınmıştı. Gazeteci Alican Uludağ istinafta beraat etti.
1 Şubat 2023: İletişim Başkanı Fahrettin Altun’un 14 Nisan 2020 tarihinde Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan “Boğaz’da Kaçak Var” başlıklı haber hakkındaki şikâyeti üzerine gazeteciler Hazal Ocak, Olcay Büyüktaş, İpek Özbey ile Vedat Arık’ın “terörle mücadelede görev almış kişileri hedef göstermek” ve “özel hayatın gizliliğini ihlal” suçlamalarıyla yargılandığı davanın yedinci duruşması İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü. Fahrettin Altun’un avukatının katılmadığı davada heyet değişikliği olduğu görüldü. Mahkeme, gazetecilerin ve avukatların esas hakkında mütalaaya ilişkin beyanda bulunmaları için süre vererek, davayı 5 Nisan’a erteledi.
1 Şubat 2023: Gazeteci Burhan Ekinci’nin “örgüt üyeliği” suçlamasıyla yargılandığı davanın yedinci duruşması İstanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü. Mahkeme, Ekinci hakkındaki yakalama kararının infazının beklenmesine karar vererek, davayı 31 Mayıs 2023 tarihine erteledi.
2 Şubat 2023: Yalova Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ebubekir Sifil’e, ‘Yobazın Tehdidi’ başlıklı köşe yazısında hakaret ettiği iddiasıyla 4 yıla kadar hapsi istenen gazeteci- yazar Yılmaz Özdil’in beraatine karar verildi. Mahkeme, suçun unsurları oluşmadığı gerekçesiyle Özdil’in beraatına kararlaştırdı.
2 Şubat 2023: Gazeteci ve iktisatçı Mustafa Sönmez’in 21 Ekim 2021 tarihli bir sosyal medya paylaşımı gerekçe gösterilerek “Cumhurbaşkanına hakaret (TCK 299)” suçlamasıyla yargılandığı davanın ilk duruşması İstanbul Anadolu 38. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü. Hâkim, duruşmalarda gazeteci istemediğini belirterek gazeteci ve gözlemcileri salondan çıkardı. Mahkeme, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın avukatının bildirdiği mazereti kabul ederek davayı 7 Şubat’a erteledi.
2 Şubat 2023: Evrensel, Basın İlan Kurumu (BİK) Yönetim Kurulu’nun 13 Aralık 2022’de gazete hakkında verdiği resmi ilan ve reklam yayımlama hakkının iptal edilmesine dair idari işlemin iptali ve yürütmesinin durdurulması talebiyle idare mahkemesinde dava açtı.
2 Şubat 2023: Dicle Haber Ajansı (DİHA) muhabiri Ramazan Akoğul, haber takibini yaptığı yol kapatma eylemi nedeniyle “örgüt üyeliği” suçlamasıyla yargılandığı davadan ikinci kez beraat etti.
2 Şubat 2023: Gazete Kadıköy Yazı İşleri Müdürü Semra Çelebi’nin, “devletin egemenlik alametlerinin aşağılamak (TCK 300)” suçlamasıyla yargılandığı davanın İstanbul Anadolu 10. Asliye Ceza Mahkemesinde görülmesi planlanan ilk duruşması, mahkeme hâkiminin izinli olması sebebiyle ileri bir tarihe ertelendi.
3 Şubat 2023: Emekliliğe sevk edilen Jandarma Genel Komutanı Yardımcısı Musa Çitil’in şikâyeti üzerine hakkında dava açılan Mezopotamya Ajansı muhabiri Ahmet Kanbal’a “terörle mücadelede görev almış kişileri hedef göstermek” iddiasıyla verilen 1 yıl 3 ay hapis cezası bozuldu. İstinaf mahkemesi, yerel mahkemenin kararının bozarak Kanbal’ın beraatına hükmetti.
3 Şubat 2023: Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkanı Devlet Bahçeli, kendisini ve partisini hedef aldıklarını iddia ettiği gazeteci, kamuoyu araştırmacıları ve yazarların arasında bulunduğu 70 ismi, 26 Haziran 2018’de gazetelere verdiği ilanla eleştirmişti. Bu isimleri “partiyi kötülemek ve MHP husumetini derinleştirmekle” suçlayan Bahçeli, “Yaptıklarını, yazdıklarını, yıktıklarını, yorumlarını hiç unutmayacağız” şeklinde tehditkâr bir ifade kullanmıştı. Bahçeli’nin gazetelere verdiği ve 70 gazeteci ve yazarı hedef gösterdiği ilanının ardından gazeteci- yazar Orhan Uğuroğlu’nun saldırıya uğramasıyla bağlantılı hakkında yapılan suç duyurusuna takipsizlik kararı verildi. Takipsizlik kararında, ilandan sonra bazı isimlere yapılan saldırılarla ilan arasında herhangi bir illiyet bağı olmadığı belirtilirken, ilanın “ifade özgürlüğü çerçevesinde siyasi değerlendirmeler” kapsamında olduğu savunuldu.
3 Şubat 2023: Yazar Sabahattin Önkibar’ın “Devlet Bahçeli ve Ülkücüler Hakkında Her Şey” kitabı hakkında altı yıl önce verilen toplatma kararı kaldırıldı. Önkibar’ın kitabı, 2017 yılında Kırmızı Kedi Yayınları’ndan çıkmıştı. Kitabın ardından Devlet Bahçeli’nin avukatı Hamit Kocabey, Bahçeli adına dava açmış, kitap hakkında toplatma tedbiri alınmasını sağlamıştı. Kırmızı Kedi Yayınevi, 2018 yılında süreci üst mahkemeye taşımıştı. Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, yerel mahkemenin toplatma kararını “ifade özgürlüğü” vurgusuyla bozdu.
6- 24 Şubat 2023: İzmir’de sabah saatlerinde yapılan ev baskınlarında gözaltına alınan Jinnews muhabiri Nazlıcan Yıldız tutuklandı. Gazetecilik son sınıf öğrencisi olan ve 8 aydır Jinnews İzmir muhabiri olarak çalışan Yıldız’ın, 7 Ekim 2022 günü Özgür Öğrenci İnisiyatifi üyelerine yönelik operasyonda gözaltına alındığı ve adli kontrol şartıyla serbest bırakıldığı dosyaya yeni deliller eklenerek gözaltına alındığı öğrenildi. İfade aşamasında üniversite öğrencisi olduğu süreçte katıldığı yasal basın açıklamaları ve yürüyüşler hakkında sorular yöneltilen Nazlıcan Yıldız, gizli ve açık tanık beyanları gerekçe gösterilerek tutuklandı. Yıldız’ın dosyasına kısıtlılık kararı getirildi.
6 Şubat 2023: Sosyal medya paylaşımı nedeniyle “Cumhurbaşkanına hakaret” ile suçlanan Çağdaş Gazeteciler Derneği (ÇGD) Akdeniz Şube önceki dönem başkanı, Antalya Körfez Gazetesi Yazı İşleri Müdürü Engin Korkmaz, Antalya 19. Asliye Ceza Mahkemesinde yargılandığı davada beraat etti.
9 Şubat 2023: Gazeteci Canan Kaya’nın Genel Yayın Yönetmeni olduğu Medya Koridoru sitesinde 26 Kasım 2021 tarihinde yazdığı “Demirören yolun sonuna yaklaşıyor: Ziraat Bankası ‘kayyumları’ ne istedi? Tarihleriyle açıklıyoruz!” başlıklı haber gerekçe gösterilerek açılan davanın üçüncü duruşması, İstanbul 39. Asliye Hukuk Mahkemesinde görüldü. Demirören Medya Grubu’nun “ticari itibarının zedelendiği ve kişilik haklarının ihlal edildiği” iddiasıyla 20.000 TL’lik tazminat talep edilen davayı mahkeme, Demirören Medya Grubu’nun “haksız rekabet” ile ilgili yaptığı suç duyurusunda verilen kovuşturmaya yer olmadığı kararına yapılan itirazın sonuçlanıp sonuçlanmadığının öğrenilmesi için İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığına yeniden müzekkere yazılmasına karar vererek, duruşmayı 27 Nisan’a erteledi.
10 Şubat 2023: TELE1 Genel Yayın Yönetmeni Merdan Yanardağ “Halkı kin ve düşmanlığa tahrik” suçlamasıyla ifade verdi. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Merdan Yanardağ hakkında TCK’nin 216’ncı maddesi kapsamında “Halkı kin ve düşmanlığa alenen tahrik” suçundan dolayı resen soruşturma başlatıldığını duyuruldu. Konu hakkında kendisine ait sosyal medya hesabından açıklama yapan Yanardağ “Deprem yayınlarımız nedeniyle sabahtan beri Adliye’de ifade verdim. Suçlama ‘Halkı kin ve düşmanlığa tahrik’, iyi mi! İktidar gerçekleri örtmek, bağımsız medyayı susturmak için her şeyi yapıyor. Yurtdışına çıkış yasağı konularak serbest bırakıldık. Tam bir skandal. Susmayacağız” ifadelerini kullandı.
11 Şubat 2023: Gazeteci Emin Çapa, Twitter hesabından yaptığı iki paylaşım nedeniyle ifade verdi. Çapa, ifadesinin istenme nedenlerinden birinin Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nu (BDDK) eleştirdiği tweet sonrası kurumun suç duyurusunda bulunmasından kaynaklandığını söyledi. Diğerinin ise Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın üniversite diplomasını sorguladığı tweet’ten kaynaklandığını ve “Cumhurbaşkanına hakaret” gerekçesiyle savcılık tarafından ifadesinin alındığını söyledi.
12 Şubat 2023: BaBala TV Twitter hesabından yapılan bazı paylaşımların depremzedeler arasında korku ve paniğe ve arama-kurtarma çalışmalarında aksamalara neden olduğu iddiasıyla içerik üreticisi Oğuzhan Uğur hakkında TCK 217/a (Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma) suçundan re’sen soruşturma başlatıldı.
13 Şubat 2023: MHP Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız, Maraş merkezli depremlerin ardından ortaya çıkan tabloyu eleştiren açıklamalar yapan gazeteci Can Ataklı hakkında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulundu.
14 Şubat 2023: Çeşitli soruşturma ve yargılamalara ilişkin yaptığı araştırmalar sonucunda ulaştığı bilgileri sosyal medya hesaplarından paylaşan Baransel Ağca’nın “cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla yargılandığı davanın dördüncü duruşması İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü. İddia makamının eksik hususların giderilmesini talep ettiği duruşmada mahkeme, müşteki vekilinin süre talebini kabul etti. Baransel Ağca hakkındaki yakalama emrinin infazının beklenilmesine ve savunmasının tespiti için istinabe işlemlerinin yapılmasına da karar verilerek, dava 13 Haziran’a ertelendi.
14 Şubat 2023: Türkiye Wushu Federasyonu (TWF) ile ilgili yaptığı haberler nedeniyle gazeteci Eren Tutel hakkında “kamu görevlisine hakaret” suçlamasıyla açılan davanın beşinci duruşması İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü. Gazeteci Eren Tutel’in avukatının sunmuş olduğu yazılı beyan dilekçelerini ve sözlü savunmaları değerlendirmek üzere dosyanın incelemeye alınmasına karar veren hâkim, davayı 15 Haziran’a erteledi.
16 Şubat 2023: BİMEKS işçilerinin eylemini takip ederken gözaltına alınan ve hakkında dava açılan gazeteci Sultan Eylem Keleş ile beraber 4 kişinin “kamu görevlisine hakaret” ve “görevi yaptırmamak için direnmek” suçlamalarıyla yargılandığı davanın ikinci duruşması İstanbul 56. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü. Gazeteci Keleş ve diğer sanıkların katılmadığı duruşmada müşteki 2 polis memuru hazır bulundu. Dinlenmeyen müşteki polislerin gelecek celse hazır edilmesi için görevli oldukları Emniyet Müdürlüğüne müzekkere yazılmasına ve gazeteci Keleş’in son kez mazeretli sayılmasına karar veren mahkeme, davayı 23 Mayıs’a erteledi.
21 Şubat 2023: Adalet Bakan Yardımcısı Akın Gürlek’in, İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi Başkanı iken CHP İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu ile ilgili Anayasa Mahkemesi kararını uygulamaması üzerine 14 Ekim 2020 tarihinde yapılan “Türkiye Gündemine Damga Vuran Hâkim” başlıklı haber nedeniyle ANKA Haber Ajansı Yazı İşleri Müdürü Mansur Çelik hakkında açılan ceza davasının ilk duruşması Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesinde yapıldı. Dosyanın, esas hakkındaki görüşünü hazırlanması için cumhuriyet savcısına gönderilmesine karar veren heyet, duruşmayı 6 Haziran’a erteledi.
23 Şubat 2023: “Karanlıkta Başlayan Hayat” belgeseli için çekim yaparken ihbar üzerine tutuklanan ve hakkında “silahlı örgüte üye olma” suçlamasıyla iddianame hazırlanan belgeselci Sibel Tekin’in davasının ilk duruşması, Ankara 26. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü. Mahkemenin ara kararında Tekin’in adli kontrol imza şartının kaldırılmasına ve yurt dışı çıkış yasağının devamına hükmedildi. Bir sonraki duruşma 8 Haziran’da görülecek.
23 Şubat 2023: İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, Halk TV muhabiri Seyhan Avşar hakkında, Hatay’da yağma iddiasıyla gözaltına alınıp Altınöz Jandarma Karakolu’nda uğradığı işkence nedeniyle öldürüldüğü iddia edilen Ahmet Güreşçi hakkındaki haberi gerekçesiyle soruşturma başlattı.
23 Şubat 2023: Gezi Parkı protestoları sırasında İMC TV adına haber takibi yapan gazeteci Gökhan Biçici’yi darbeden 5 polis hakkında “Zor kullanma yetkisine ilişkin sınırların aşılması”, “hakaret”, “iş ve çalışma hürriyetinin ihlali” suçlamasıyla açılan davanın dördüncü duruşması, İstanbul 48’inci Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü. İddia makamının eksik hususların giderilmesine dair talebinin ardından ara kararını oluşturan mahkeme, henüz ifadesi alınmayan sanık polis Alper Erbay hakkında yakalama kararı çıkararak, duruşmayı 23 Mayıs’a erteledi.
23 Şubat 2023: Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen soruşturma kapsamında 29 Ekim’de tutuklanan Mezopotamya Ajansı (MA) Yazı İşleri Müdürü Diren Yurtsever, muhabirleri Berivan Altan, Ceylan Şahinli, Deniz Nazlım, Emrullah Acar, Hakan Yalçın, Selman Güzelyüz, Jinnews muhabirleri Habibe Eren ve Öznur Değer ile tutuksuz yargılanan MA muhabiri Zemo Ağgöz ve bir süre MA Ankara bürosunda stajyer olarak çalışan Mehmet Günhan hakkında açılan davada duruşma günü belirlendi. Mahkeme, ilk duruşma için 16 Mayıs tarihini belirledi. Gazeteciler hakkında tutukluluktan 3 buçuk ay sonra 17 Şubat’ta hazırlanan iddianamede, tüzel kişiliği bulunan MA da sanık olarak yer aldı.
27 Şubat 2023: Osmaniye’de Mutlu Şehir Osmaniye sayfası yöneticisi gazeteci Ali İmat ve kardeşi gazeteci İbrahim İmat, depremzedelere yardım için gelen çadırların bekletildiği iddiası ile ilgili yaptıkları sosyal medya paylaşımları nedeniyle tutuklandı. Ali ve İbrahim İmat hakkında, Türk Ceza Kanununun “Yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçu” başlıklı 217/A maddesi kapsamındaki suçu işledikleri gerekçesiyle tutuklama kararı verildi. Osmaniye Kapalı Cezaevine gönderilen gazeteciler, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası istemiyle yargılanacak.
28 Şubat 2023: Gazeteci Sinan Aygül, 13 Aralık 2022 tarihinde sosyal medya hesabından Tatvan’da bir kız çocuğuna cinsel tacize ilişkin yaptığı haberi paylaştıktan birkaç saat sonra gözaltına alınmış ve 14 Aralık’ta Tatvan Sulh Ceza Hakimliğinin kararıyla tutuklanan Aygül, 22 Aralık 2022 tarihinde tahliye edilmişti. Aygül’ün, “halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma (TCK 217/A)” suçlamasıyla yargılandığı davanın ilk duruşması Tatvan 1. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü. Kimlik tespitinin yapılmasıyla başlayan duruşmada Aygül’ün avukatları, AYM’nin Dezenformasyon Yasası incelemesinin bekletici mesele yapılmasını talep etti. Mahkeme, avukatların talebini reddetti. 10 ay hapis cezası alan Aygül, daha önce yaptığı taciz haberinden aldığı cezanın tekrarlanması nedeniyle 10 aylık hapis cezasının tamamını kapalı ceza infaz kurumunda tamamlayacak.
GÖZALTI, TEHDİT, HAKARET, HEDEF GÖSTERME, ŞİDDET
7 Ocak 2023: Bitlis Gazeteciler Cemiyeti’nin (BİGACEM) kent merkezindeki ofisinin kapısı dahil tüm malzemeleri çalındı. BİGACEM’in sosyal medya hesaplarından yapılan açıklamada; cemiyetin kapıları, arşivi, mobilyaları, elektronik cihazları, dernek evrakları ve demirbaşları dahil olmak üzere cemiyet ofisi içerisinde bulunan tüm malzemelerin çalındığı bildirildi.
8 Ocak 2023: Uluslararası Yazarlar Birliği (PEN) üyesi yazar Gökhan Yavuzel, sağlık sebepleri nedeniyle 5 yıl sonra döndüğü Türkiye’de gözaltına alındı. Yavuzel hakkında, ‘Bu suça ortak olmayacağız’ adlı bildiri ile ‘Cumhurbaşkanına hakaret’ gerekçeleriyle yakalama kararı bulunduğu kaydedildi.
12 Ocak 2023: Şanlıurfa’da, Mehmet Akif İnan Eğitim ve Araştırma Devlet Hastanesi önünde husumetli iki aile arasında çıkan silahlı kavgada olayı takip eden DHA muhabiri Ömer Şulul, kafasına isabet eden taşla yaralandı.
13 Ocak 2023: RTÜK üyesi İlhan Taşcı’nın, Beyaz TV’de yayınlanan “Derin Futbol” programı yorumcusu Rasim Ozan Kütahyalı’nın “kirli ve düzeysiz” dili nedeniyle Beyaz TV’ye oybirliğiyle yüzde 3 para cezası verildiğini açıkladı. Açıklamanın ardından başka bir yayında Kütahyalı, Taşçı’yı hedef göstererek ve tehdit ederek, “Bunlar manyak, bunlar faşist. Bizi şikâyet eden… Ben onun plakasını, her şeyini bilirim… Şimdilik karışmıyorum… Şimdilik bir şey demiyorum…” ifadelerini kullandı. Taşçı katıldığı yayında kendisini hedef gösteren ve hakaret eden Rasim Ozan Kütahyalı’ya tazminat davası açacağını açıkladı.
19 Ocak 2023: Gazeteci Sinan Aygül, AKP Bitlis Milletvekili Vahit Kiler’in şikâyeti üzerine gözaltına alındı. Aynı gün serbest bırakılan Aygül, şikâyete konu olan olaya ilişkin “Kiler’in Halkbank ile ticareti, Kiler’in OSB arazilerini alması, bir de bizim cemiyetin çalınan kapısı. Ben kapımız çalındı, hırsızlar kapımızı çaldı demişim, Vahit Kiler üzerine alınıp beni şikâyet etmiş” diye yazdı.
24, 25 Ocak 2023: MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, Meclis’teki grup toplantısı çıkışında gazeteci Yıldız Yazıcıoğlu’nun, Recep Tayyip Erdoğan’ın yeniden cumhurbaşkanlığı adaylığı ile geçen yılın 30 Aralık tarihinde Ankara’da öldürülen eski Ülkü Ocakları Genel Başkanı Sinan Ateş cinayetine ilişkin yönelttiği sorulara tepki gösterdi. Erdoğan’ın adaylığına ilişkin soruya “Beni dinlememişsiniz, o anlaşılıyor” diyen Bahçeli, “Sinan Ateş cinayetiyle ilgili MHP’ye yönelik bazı suçlamalar var, bu iddialara yanıt verecek misiniz?” sorusuna ise, “İşine bak, hadi…” dedi ve gazeteci Yazıcıoğlu’na eliyle ‘uzaklaş’ anlamında işaret yaptı. Bu sırada Bahçeli’ye eşlik eden Meclis’teki Özel Kalem Müdürü Fikret Hayali, Yazıcıoğlu’nu elindeki mikrofonlarla birlikte itti. Yaşananlar üzerin Bahçeli’ye yönelik sosyal medyada yoğun tepki oluştu. MHP Medya, Tanıtım ve Halkla İlişkilerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı İsmail Özdemir ise bir süre sonra yaptığı açıklamayla gazeteci Yazıcıoğlu’nu, “ajan provokatör” suçlamasıyla tekrar hedef gösterdi.
MHP Genel Sekreteri İsmet Büyükataman da yazılı açıklamayla gazeteci Yazıcıoğlu’nu tekrar hedef aldı.
28 Ocak 2023: İnternet üzerinden yayın yapan Lider Haber TV Haber Müdürü Mustafa Kozak, gittiği kafede kalabalık bir grup tarafından saldırıya uğradı. Olay yerine gelen polislere durumu izah eden Kozak, kızını taciz etmesi üzerine yaptığı haberler nedeniyle husumetli olduğu, daha önce de eski eşine tehdit eden bir kişiden şüphelendiğini söyledi. Olayın ardından hastaneye giden Kozak, darp raporu aldı. Yapılan tetkiklerde, Kozak’ın sol bileğinde kırık ve çatlak, burnunda kırık, boynunda ise derin çizikler tespit edildi. İş göremezlik raporu alan Kozak, Demircikara Polis Merkezi Amirliği’ne giderek saldırganları kendisine karşı azmettiren kişi ve saldırganlar hakkında şikâyette bulundu.
1 Şubat 2023: İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen bir soruşturma kapsamında 28 Ocak 2023 akşamı Sabiha Gökçen Havalimanında gözaltına alınan ve İstanbul Emniyet Müdürlüğünde tutulan Yeni Yaşam gazetesi çalışanı gazeteci Rojin Altay, adliyeye sevk edildi. “Örgüt üyeliği” suçlaması yöneltilen Altay, savcılık ifadesinin ardından adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
2 Şubat 2023: İstanbul Havalimanı’nda hakkında arama kararı olduğu gerekçesiyle gözaltına alınan televizyon programcısı Metin Uca, savcılık ifadesinin ardından serbest bırakıldı. Uca’nın, Edremit Sulh Ceza Hakimliğince açılan bir dava kapsamında “halkı kin ve düşmanlığa alenen tahrik etme” suçlamasıyla arandığı öğrenildi.
7 Şubat 2023: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, depremle ilgili sosyal medyada yapılan paylaşımları hedef alarak, “Yalan haberler ve çarpıtmalarla insanımızı birbirine düşürmeye niyetlenenleri yakından takip ediyoruz. Günü geldiğinde şu anda tuttuğumuz defteri de açacağız” ifadelerini kullandı.
7 Şubat 2023: Diyarbakır’da depremle enkaza dönüşen binalarda yapılan arama kurtarma çalışmalarını takip eden gazeteciler “OHAL ilan edildi” denilerek polis engeline takıldı. Gazetecilere konuşan depremzedeler de gözaltına alınmakla tehdit edildi. Yenişehir ilçesinde Elazığ Caddesi üzerinde yıkılan 12 katlı Diyar Galeria İş Merkezi’nin enkazını iki gündür takip eden gazeteciler polis tarafından alandan çıkartıldı. İktidara yakın medyayı alanda tutan polis, OHAL’i gerekçe göstererek, Turkuaz Basın Kartı sorulan muhalif basında çalışan gazetecileri arama kurtarma çalışması yapılan enkaz yerinden uzaklaştırdı. Merkez Rezan ilçesine bağlı Tesisler Semti’nde bulunan Cengizler Apartmanı enkazını takip eden gazeteciler de alandan uzaklaştırıldı. Yıkımın olduğu bölgelerde haber takibi yapan gazetecileri Genel Bilgi Taraması’ndan (GBT) geçiren polis, nerede çalıştığını sorduğu gazetecilere konuşan depremzedeleri de gözaltına almakla tehdit etti.
7 Şubat 2023: İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, Kahramanmaraş merkezli 10 ili etkileyen depremle ilgili paylaşımları nedeniyle gazeteciler Merdan Yanardağ ve Enver Aysever hakkında soruşturma açtı. Başsavcılık, Yanardağ’ın televizyon programını, Aysever’in de sosyal medya paylaşımını gerekçe yaptı. Yanardağ ve Aysever hakkında “Halkı kin ve düşmanlığa alenen tahrik” iddiasıyla resen soruşturma başlatıldığı belirtildi. Soruşturma kararından önce Yeni Şafak gazetesi, Yanardağ’ı “TELE1 Genel Yayın Yönetmeni Merdan Yanardağ, kurtarma çalışmalarında tekbir getirilmesinden rahatsız oldu” ve “Allahu Ekber sedalalarına karşı çıktı”, Enver Aysever ve yayınına katılan Ahmet Ercan’ı ise “Depremde bile İslam düşmanlığı yaptı” ifadeleriyle hedef göstermişti.
7 Şubat 2023: Deprem bölgesinde görev yapan Evrensel gazetesi Adana muhabiri Volkan Pekal, Adana Şehir Hastanesinde görüntü almaya çalışırken “izinsiz çekim yaptığı” gerekçesiyle gözaltına alındı. Hastanedeki polis merkezine götürülen Pekal, işlemlerin ardından serbest bırakıldı.
8 Şubat 2023: Urfa’nın Birecik ilçesinde yıkılan binayı çekmeye çalışan Mezopotamya Ajansı muhabiri Mahmut Altıntaş ve Jinnews muhabiri Sema Çağlak gözaltına alındı. Bina enkazındaki çalışmaları görüntüleyen muhabirlere, polis kimlik sorgulaması yaptı. Polis gazetecileri turkuaz kartları olmadığı gerekçesiyle gözaltına aldı. İlçe devlet hastanesinde sağlık raporu alınan muhabirler, ifadeleri alınmak üzere polis karakoluna götürüldü.
9 Şubat 2023: Diyarbakır’daki arama kurtarma çalışmalarını takip ettiği sırada enkaz alanında gönüllü çalışan Mehmet Nuri Güzel adlı kişiyle röportaj yapan Mezopotamya Ajansı muhabiri Mehmet Güleş gözaltına alındı. Güleş’e emniyet ifadesinde röportaj veren Güzel’in “Burada AFAD yok, UMKE yok” ifadeleri soruldu. Emniyet ifadelerinin ardından gazeteci Güleş ve gönüllü Güzel, “halkı kin ve düşmanlığa tahrik etmek” suçlamasıyla Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığına sevk edildi. Savcılıkta ise Güleş ve Güzel hakkında, “halkı kin ve düşmanlığa tahrik etmekten” değil, sansür yasası olarak bilinen, Türk Ceza Kanunun 217/A maddesi kapsamında işlem yapıldı. Aynı iddiadan adli kontrol tedbiriyle Diyarbakır Nöbetçi Sulh Ceza Hakimliğine sevk edilen Güleş ve Güzel, yayınlanmayan röportajdan ve “yanıltıcı bilgiyi alenen yayma” suçundan haftanın her günü imza verme ve yurt dışı yasağı adli kontrol tedbiriyle serbest bırakıldı.
10 Şubat 2023: Malatya’daki gelişmeleri takip eden Halk TV muhabiri Ferit Demir, enkaz altındaki bir yurttaşın kurtarılmaya çalışıldığı sırada çekim yapılırken polisin kendisine tekme attığını söyledi. İsmail Küçükkaya’nın “Yeni Bir Sabah” programına bağlanıp deprem bölgesinden bilgiler aktaran Demir, gazetecilerin bölgede engellendiğini aktardı.
10 Şubat 2023: Halk TV muhabiri Fırat Fıstık, Antakya’da enkaz alanında yaptığı canlı yayında jandarmalar tarafından “çekim yasak” denilerek engellenmek istediklerini duyurdu. Engelleme anına ilişkin canlı yayın anını paylaşan Halk TV Muhabiri Fırat Fıstık, şu ifadeleri kullandı: “Şu an bir uyarı geliyor jandarmadan, sürekli bir şekilde ‘kameranın yayının yasak’ olduğunu söylüyorlar. Biz de buna dair bir belge olup olmadığını sorduk. Ancak böyle bir durum söz konusu değil. Bir saattir buradayız İsmet İnönü Caddesinde ve bu uyarılar 6-7 kez yapıldı tarafımıza. Ancak bununla ilgili bir karar olduğunu düşünmüyoruz, çünkü istediğimizde göstermiyorlar.”
11 Şubat 2023: RTÜK Başkanı Ebubekir Şahin, Kahramanmaraş depremleri ardından eleştirel yayın yapan yayıncıları tehdit etti. Bazı medya kuruluşlarının provokasyon yapma çabasına devam ettiklerini belirten Şahin, gerekli raporların yapılmakta olduğunu belirtti.
11 Şubat 2023: Adıyaman’dan canlı yayına bağlanan CNN Türk muhabiri Serdar Er, kurtarma anını anlatırken bir depremzedenin saldırısına uğradı. Saldırı başlayınca yayını kesen CNN Türk’ün stüdyodaki sunucuları Meltem Bozbeyoğlu ve Semiha Şahin, hiçbir şey olmamış gibi yayına devam etti. Şahin yayın kesilince, “Evet, Serdar da Adıyaman’dan aktardı…” diye sözlerini sürdürdü.
15 Şubat 2023: TELE1, deprem bölgesinde görev yapan muhabirleri Hazal Güven ve kameramanları Umutcan Yitük’ün önünün silahlı kişilerce kesildiğini, silah çeken kişilerden araçla kaçmak zorunda kaldıklarını aktardı. TELE1 Genel Yayın Yönetmeni Merdan Yanardağ, “Arkadaşlarımızın önünü kesen yağmacılar silah çekti. Umutcan manevra yapıp kaçmasa belki saldıracaklardı. Bölgede TELE1 ekibini koruyun. Başlarına bir şey gelirse önce iktidar sonra oradaki güvenlik güçleri sorumludur” dedi.
16 Şubat 2023: Kahramanmaraş’ta enkaz başında bekleyen aileleri ziyaret eden Kahramanmaraş Büyükşehir Belediye Başkanı Hayrettin Güngör’e soru sormak isteyen FOX TV muhabiri Gülşah İnce, Güngör’ün yanındaki bir kişi tarafından fiziksel olarak engellendi. Bunun üzerine İnce, “Bırakır mısınız elimi” diyerek tepki gösterdi.
17 Şubat 2023: Gazeteci Mir Ali Koçer, arama kurtarma çalışmaları sırasında yaptığı haberler ve sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek, ‘sansür yasası’ kapsamında, Türk Ceza Kanunu’nun 217/A maddesince düzenlenen “halka yanıltıcı bilgiyi alenen yayma” suçlamasıyla ifadeye çağrıldı. Koçer, Diyarbakır Emniyet Müdürlüğünde ifade verdi.
18 Şubat 2023: Hakkında soruşturma yürütülen ve yakalama kararı bulunan gazeteci Hayri Demir, savcılıkta ifade verdi. Ankara Adliyesi’ne giden Demir’e burada polisler tarafından yakalama işlemleri yapıldı. Yakalama işlemlerinin ardından Demir’in ifadesini alan dosya savcısı, tutuklama talebiyle nöbetçi Sulh Ceza Hakimliğine sevk etti. Dört saatin ardından hakimlikçe sorgusu yapılan Demir’in haftada iki kez imza atması şeklinde adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
21 Şubat 2023: MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, depremlerle ilgili manşetleri nedeniyle BirGün, Cumhuriyet ve Sözcü’yü hedef aldı. MHP lideri kurumların adını vermeden Cumhuriyet, Sözcü ve BirGün’ün, ‘Milletin parasıyla millete bağış’, ‘Suçlu olay yerine döndü’, ’40 bin ölü var tek bir istifa yok’ başlıklı manşetlerini işaret etti. Bahçeli, şunları söyledi: “Bir kısım medya organı, niyeti makûs sivil toplum örgütleri, yarım aydınlar, kiralık kalemler, kötürüm yorumcular, felaketten nemalanma kuyruğuna giren siyasi bozguncular maalesef böylesi bir dönemde bile insani ve vicdani duyarlılık göstermemişlerdir. Alayı birden sınıfta kalmış, milletle ters düşmüşlerdir.”
22 Şubat 2023: Oyuncu Farah Zeynep Abdullah, sosyal medya hesabından yaptığı deprem paylaşımında, “Devlet ve Allah kelimelerini aynı cümlede, aynı paragrafta, aynı yerde görmek asla istemiyorum artık yeter” derken, Türkiye gazetesi yazarı Cem Küçük oyuncuyu hedef gösterdi. Küçük, “Allah, devletimize zeval vermesin. Ha bu arada, sende kabahat yok, seni Masumlar Apartmanı dahil TRT dizilerinde oynatanlar da kabahat var” dedi.
23 Şubat 2023: Deprem bölgesi Malatya’dan canlı yayın bağlantısı yapan Halk TV ekibine, aracından elinde çekiçle inen bir kişi saldırıda bulundu. Canlı yayında olaya tanık olan Ayşenur Aslan, “İhbar ediyorum! Ne adına, kim adına” diye sorarak “Halk TV sussun istiyorlar, Halk TV muhabirleri hiç konuşmasın istiyorlar” diye tepki gösterdi.
28 Şubat 2023: Cumhuriyet gazetesi yazarı Zülâl Kalkandelen, Paw Guards olarak bilinen Pati Koruyucuları Hayvanları Koruma Derneği ve dernek kurucusu Erkin Erdoğdu’nun hayvanlar üzerinden yaptığı kazancı eleştirdiği yazının ardından Erdoğdu tarafından tehdit edildi. Sosyal medya üzerinden canlı yayın yapan Erdoğdu, Cumhuriyet gazetesini de hedef aldı.
28 Şubat 2023: Partisinin grup toplantısında konuşan MHP lideri Devlet Bahçeli, 23 Şubat Perşembe günü “Haykırmak istiyorum!” başlıklı bir yazı kaleme alan Cumhuriyet gazetesi yazarı Mustafa Balbay’ı hedef aldı. Bahçeli, Balbay için, “Türkiye’yi çadır devletinin bile aşağısına çekmeye çalışan bu sapık milletvekili ve çürük köşe yazarı edepsizdir, kemiksizdir, ciğersizdir, vicdanını da kin ve nefret sarmıştır. Utanması, ar etmesi gereken bu utanmaz devlet ve millet karşıtlarıdır” ifadesini kullandı.
GAZETECİLİK ve GAZETECİNİN ÇALIŞMA YAŞAMI
1 Ocak 2023: İlk kez 2015’te okuyucuyla buluşan Sokrates dergisi yaklaşık 8 yıl ve 94 aylık yayın hayatına Ocak 2023 sayısıyla veda edeceğini duyurdu. Dergi, YouTube, Podcast ve web sitesi gibi farklı mecralarda var olmaya devam edecek.
1- 9 Ocak 2023: Geçtiğimiz aylarda Gökmen Karadağ, Salim Şen ve Aykut Küçükkaya’nın istifa ettiği Halk TV’de yeni istifalar yaşandı. Halk TV’de program yapan İnan Demirel, Özlem Akarsu Çelik ve halktv.com.tr’nin başında bulunan Haber Müdürü Pınar Keleş istifasını sundu. Aynı günlerde Halk TV’den istifa eden diğer isimler ise, Hakan Çelenk (Halktv.com.tr Genel Yayın Yönetmeni), Nuray Tarhan (Ekonomi Müdürü) ve Hazar Dost (Muhabir).
13 Ocak 2023: Basın İlan Kurumu (BİK) yaptığı toplantıda internet haber sitelerinin resmi ilan alabilmesi için uygulanacak kuralları belirledi. Resmî Gazete’de yayınlanmasıyla birlikte kamuoyuyla paylaşılacak yeni kriterlerin, birçok internet sitesi tarafından yerine getirilmesini zor içerikte olduğu kaydedildi.
15- 16 Ocak 2023: CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, TV100’de “Haftanın Panoraması” isimli programda Uğur Dündar’a konuk oldu. Program sırasında Kılıçdaroğlu’nun daha önce kapısının önüne gittiği ve paramiliter bir kuruluş olmakla suçladığı SADAT’ın reklamı yayınlandı. Tartışmalara yol açan olayın ardından RTÜK üyesi İlhan Taşçı, TV100 programında SADAT reklamının gösterilmesine ilişkin yayının incelenmesi için RTÜK’e dilekçe verdiğini açıkladı. TV100 tarafından yapılan ilk açıklamada, “Böylesi masum sayılabilecek bir hatadan yola çıkılarak kişi ve kurumları yok etmeye çalışmak en azından belli değerleri savunduğunu söyleyenlere yakışmamaktadır” ifadelerine yer verilirken, sonraki açıklamada, reklam genel müdürünün ve yayın sorumlusunun işten çıkartıldığı bilgisine yer verildi. Yaşanan olay sonrası TV100 Yönetim Kurulu Başkanı Necat Gülseven’in, Kılıçdaroğlu’nu ziyaret ettiği ortaya çıktı. Kılıçdaroğlu ise işten çıkarılan üç çalışanın işe geri alınmasını istedi.
Öte yandan kanalın patronu Necat Gülseven’in, geçmişte siyasileri de tehdit eden ve suç örgütü liderliğinden hüküm giyen Alaattin Çakıcı’yla fotoğrafları ortaya çıktı.
24 Ocak 2023: Yayınlandığı andan itibaren kamuoyunun ve siyasilerin tartışma konusu olan “Annem karne hediyesi olarak et aldı” başlıklı haberden dolayı Haber Türk TV, haberi yapan muhabir Fatmanur Boylu hakkına kurum içi soruşturma başlattı. Haberde öne çıkan ifadelerin, muhabir Boylu tarafından çocuğa söylettirildiği iddiasına dayalı yürütülen soruşturma sonunda Boylu’nun işine son verildi; haberinin ham görüntüleri de kamuoyuyla paylaşıldı. Haber Türk TV yönetimi yaptığı açıklamayla kamuoyundan özür diledi. Muhabir Fatmanur Boylu da sosyal medya hesabından yaptığı açıklamayla, gazetecilik ilkelerini ihlal etmediğini ve iddia edildiği gibi çocuğu yönlendirmediğini savundu.
24 Ocak 2023: Yayın hayatına 2007’de başlayan haftalık mizah ve karikatür dergisi Uykusuz son sayısının yayınlandığını duyurdu. Yayınlanan veda mesajında dergiyi başka bir mecrada veya aylık dergi olarak devam etmek için çalışıldığı ama sonucun şimdilik belirsiz olduğunu vurgulandı.
24 Ocak 2023: TV100 isimli televizyon kanalında yayınlanan ‘Taksim Meydanı’ adlı programda yorumculuk yapan gazeteciler Barış Yarkadaş ile Gürkan Hacır, TV100’le yollarını ayırdıklarını duyurdu.
26 Ocak 2023: Halk TV’de “İki Yorum” programının yorumcuları Murat Sabuncu ve Levent Gültekin, programa son verdiklerini açıkladı.
1 Şubat 2023: BİK Genel Kurulu’nun 13 Ocak 2023 tarihindeki olağanüstü toplantısında kabul edilen Resmi İlan ve Reklam Yönetmeliği, 1 Şubat 2023 tarihli ve 32091 sayılı Resmî Gazete’de yayımlandı. Hazırlık görüşmelerine katılan gazetecilik meslek örgütleri ve internet gazetecileri taslak halinde kabul edilen yönetmeliğe tepki göstermişti.
1 Şubat 2023: Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, katıldığı canlı yayında kendisine soru soran Hürriyet yazarı Abdulkadir Selvi’yi övdü. Abdulkadir Selvi, TRT’deki canlı yayında Erdoğan’a, “Muhalefet bu İHA’lardan (insansız hava aracı) falan neden rahatsız oluyor” diye sordu. Selvi sorusunu bitirmeden Erdoğan araya girerek, “Şimdi sayın Selvi, sen köşeden bir defa bunları çok iyi değerlendiriyorsun, değerlendirmeye devam et. Çünkü ben bu muhalefeti hala anlamış değilim…” diye karşılık verdi.
1 Şubat 2023: RTÜK üyesi Taşçı, sosyal medya hesabında yaptığı açıklamada, Çalışma Bakanlığı’nın EYT yasalaşmadan RTÜK’e propaganda talimatında bulunduğunu yazdı. Taşçı, şu ifadeleri kullandı: Spotun televizyonlarda ücretsiz yayınlanmasını RTÜK’ten Bakanlığın basın müşavirinin vekili istedi!
1 Şubat 2023: İhlas Yayın Holding bünyesindeki TGRT ekranlarında ana haber bültenin sunan Ekrem Açıkel bir süre ekranlarda olamayacağını açıkladı. Ekrem Açıkel’in Twitter paylaşımını alıntılayan gazeteci İsmail Saymaz da Açıkel’in eleştirel sunumu nedeniyle seçim döneminde ekrandan çekildiğini söyledi.
2 Şubat 2023: Yeni Şafak, TVNET, GZT gibi yayın organlarını bünyesinde barındıran Albayrak Medya Grubu’na ait TVNET Radyo, 1 Ocak’tan beri RTÜK onayı ve lisansı olmadan yayınlarına devam ediyor. Karasal olarak İstanbul’da 102.00 bandında yayınlanan radyo, yeniden iletim sözleşmesi olmasına rağmen RTÜK lisans listesindeki çağrı adını değiştirmeden karasal yayına başlamıştı. RTÜK’ün sitesinde yer alan ‘uydu yayın lisansı olan kuruluşlar listesi’nde adı olmayan TVNET Radyo, 23 Aralık 2022 tarihinden beri de Türksat 4A uydusundan lisanssız yayınlarına devam ediyor.
9 Şubat 2023: Canlı yayında deprem konusundaki “Böyle ders mi olur” tepkisiyle gündeme gelen Show TV’nin haber spikeri Dilara Gönder, istifa ettiğini açıkladı. Show TV, Dilara Gönder’in yayında sinirlenip sorumlululara tepki gösterdiği anları Youtube kanalına yüklemedi.
10, 12 Şubat 2023: Haftalık gazete Oksijen, Kahramanmaraş merkezli depremlerde çekilen fotoğraflara ilişkin yaptığı haberle tepki çekmişti. Sosyal medya hesaplarından özür paylaşımı yapan Oksijen, “Kullandığımız anonslarda bazı sorunlu ifadeler kullanıldığını kabul ediyor ve özür diliyoruz” ifadelerini kullanmıştı. Gazete yazarı Mehmet Dinler ise depremler sonrası yayımladığı, ‘Asla pes etme temalı filmler’ yazısının ardından özür dileyerek, istifa ettiğini duyurdu.
16 Şubat 2023: Deprem felaketinin ardından yaptığı sosyal medya paylaşımları ile koordine olunamadığına yönelik eleştirilerde bulunan program sunucusu Cem Seymen, yapılan baskı sonucunda CNN Türk’ten istifa ettiğini bildirdi. Cem Seymen, “Çalışan Türkiye” ve “Üretim Rotası” programlarını sunuyordu.
17-23 Şubat 2023: Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından Türkiye’nin sekiz ulusal televizyon kanalı ATV, FOX, Kanal D, Kanal 7, SHOW, TRT 1 ve TV8 depremzedelere yardım için ‘Türkiye Tek Yürek’ isimli ortak yayın düzenlemişti. TV100’ün magazin müdürü Birsen Altuntaş, ATV’nin ortak yayına, Ahbap’a destek veren Oktay Kaynarca ve Kenan İmirzalıoğlu’nun katılmasını istemediğini ve programdan son anda çıkartıldığını duyurmuştu. Altuntaş, yaptığı haberinin ardından TV100 tarafından işine son verildiğini bildirdi. Altuntaş 22 Şubat tarihinde ise haberine erişim engeli getirildiğini duyurdu.
19 Şubat 2023: Malatya’ya giden A Haber muhabiri Kerim Ulak’ın, depremzedelerin yaşadığı çadıra girerken, “İçeri girince bizi burada bir antre karşıladı. Bu antreden geçerek şu an salona geldik…” sözlerini sarf etmesi haberde yanlılık bağlamında eleştiri konusu oldu.
20 Şubat 2023: Cengiz Holding’in patronu Mehmet Cengiz ile yapılan söyleşinin ardından Odatv’nin sahibi Soner Yalçın ile karşı karşıya gelen Genel Yayın Yönetmeni Toygun Atilla istifa etti. Sosyal medya hesabından açıklama yapan Toygun Atilla, “Odatv’nin sahibi Soner Yalçın başta olmak üzere, 15 ay beraber çalıştığım emekçi kardeşlerime, siz kıymetli okurlara çok teşekkür ediyorum. Hoşçakalın” dedi.
21 Şubat 2023: İhlas Haber Ajansı (İHA) muhabirinin, depremde hayatını kaybeden babasının enkaz altında kalan eşyalarını arayan depremzede ile yaptığı söyleşi sosyal medyada tepki gördü. Babasının enkazda kalan eşyalarını arayan depremzede ile konuşan muhabir, “Ararken çekelim sizi isterseniz, ağlıyorsunuz ya” ifadelerini kullandı. Haberin devamın babasını kaybeden depremzedenin enkazda eşya aradığı görüntülere yer verildi.
23 Şubat 2023: 1 Mart’ta yayın hayatına başlayacak olan Sözcü TV’nin muhabir kadrosundaki Sinem Nazlı Demir, kuzenini depremde kaybettiği hafta ‘uyum sağlayamadığı’ gerekçesiyle işine son verildiğini duyurdu.
ÇGD Medya İzleme Raporu Bilgilendirme: Ocak-Şubat 2023
