ÇGD Medya İzleme Raporu Bilgilendirme_Nisan_2023
SANSÜR
31 Mart- 3 Nisan 2023: Türkiye’nin, izinsiz petrol sevkiyatı nedeniyle Irak Merkezî Yönetimi’ne 1,5 milyar dolar tazminat ödemesine neden olan şirketin ortakları arasında Berat Albayrak’ın da bulunduğu iddialarıyla ilgili haberler, İstanbul And. 2. Sulh Ceza Hakimliği tarafından erişime engellendi. Eski Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın talebi üzerine alınan 30 Mart tarihli karar kapsamında 5’i haber, 10’u tweet olmak üzere 15 içerik erişime engellendi.
Karar gazetesinin, Türkiye’nin, 1,5 milyar dolar tazminat ödemesine neden olan şirketin ortakları arasında Berat Albayrak’ın da bulunduğuyla ilgili haberlerin erişime engellendiğini duyurduğu haberi, İstanbul Anadolu Adliyesi 5. Sulh Ceza Hakimliğinin 31 Mart tarihli kararıyla erişime engellendi.
1 Nisan 2023: Gazeteci İsmail Saymaz’ın, Hizbullah tarafından öldürülen İslamcı feminist yazar Konca Kuriş’in ağabeyi Mehmet Genç’le yaptığı söyleşiye erişim engeli kararı getirildi. Saymaz, sosyal medya hesabından “Hizbullah tarafından katledilen Konca Kuriş’in ağabeyi Mehmet Genç’le yaptığım söyleşiyi içeren köşe yazım hakkında Hüda Par’ın başvurusu üzerine erişime engelleme kararı alındı. Yarın Hizbullah hakkındaki yazılar da engellenirse hiç şaşırmam” dedi.
5 Nisan 2023: Cumhuriyet yazarı Barış Terkoğlu’nun “‘Hatırlı FETÖ’cüler’ nasıl kurtarılıyor” başlıklı yazısı, İstanbul Anadolu Sulh Ceza Hakimliğince erişime engellendi. Terkoğlu’nun yazıda “Belki de bu yazıyı da birkaç saat sonra, aynı Adliye’den çıkmış kararlarla yasaklayacaklar!” ifadesini kullandığı görüldü.
5 Nisan 2023: CHP Genel Başkanı ve Millet İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun, “Beşli Çete” olarak adlandırdığı bir grup iş insanının, İstanbul’da bir yalıda kendisi aleyhinde toplantılar yaptığı ve bu yalıda gazeteci Soner Yalçın’ın yaşadığı ve yalının Yalçın’a iş insanı Hasan Dağcı tarafından tahsis edildiğiyle ilgili haber erişime engellendi. Hasan Dağcı’nın talebi üzerine İstanbul 6. Sulh Ceza Hakimliği tarafından verilen karar kapsamında toplam 14 haber erişime engellendi.
5 Nisan 2023: Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK); Fox TV, Halk TV, TELE 1 ve Flash Haber kanallarında kullanılan ifadeler gerekçesiyle idari para cezası uyguladı. RTÜK, “Cumhur İttifakı zihniyeti sizden okumanızı istemiyor, çalışmanızı istemiyor” ifadelerini kullanan ve AKP’li siyasetçilerin tepki gösterdiği Fox TV Hafta Sonu spikeri Gülbin Tosun’un sözlerini gerekçe göstererek idari para cezası verdi. Halk TV’de yayınlanan ‘Medya Mahallesi’ programında ekrana getirilen ”Can Pazarında Vinç Ticareti” başlıklı haberdeki ifadeler nedeniyle Halk TV’ye de idari para cezası verdi. Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi’nin yurtdışından aldığı ödenekleri, Afganistan’daki Taliban’a gönderdiği iddiasını “18 Dakika” adlı yayında aktaran Merdan Yanardağ’ın ifadeleri gerekçe gösterilerek TELE 1’e de ceza verildi. Hükümetin deprem bölgesindeki insanları yalnızlığa terk ettiği ve yıkıntılardan insanları çıkarmayarak enkaz kaldırma çalışmalarına başladığı ifadelerinin dile getirildiği Flash Haber’deki “Cüneyt Akman İle Zamanın Ruhu” programına da ceza verildi.
5 Nisan 2023: T24 yazarı Candan Yıldız’ın “Soner Yalçın-Tuncay Özkan kavgasının siyasi izdüşümü var mı?” başlıklı yazısına İstanbul 6. Sulh Ceza Hâkimliği tarafından erişim engeli getirildi. Hasan Dağcı, “kişilik haklarının ihlal edildiği” iddiasıyla yaptığı söz konusu yazıya erişim engeli getirilmesini talep etti.
7 Nisan 2023: CHP Genel Başkanı ve Millet İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu, ‘iktidara yakın gruplar’a aktarıldığını söylediği 418 milyar dolarla ilgili reklamının, bazı kanallar tarafından yayınlanmadığını açıkladı.
7 Nisan 2023: Etkin Haber Ajansı’nın (ETHA) etha51.com alan adlı internet sitesine Diyarbakır 5. Sulh Ceza Hakimliğinin 6 Nisan tarihli kararıyla erişim engeli getirildi. Ajans, yayımlarına etha52.com adresi üzerinden devam ediyor.
10 Nisan 2023: Cumhuriyet yazarı Mustafa Balbay’ın “Kara petrolden de kara bir ticaret” başlıklı köşe yazısına, AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın damadı ve eski Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak tarafından erişim engeli talep edildi. 30 Mart 2023 tarihinde yayımlanan yazıya, İstanbul Anadolu 3. Sulh Ceza Hakimliği tarafından erişim engeli getirildi.
12 Nisan 2023: İstanbul Anadolu 6. Sulh Ceza Hakimliği, CHP İstanbul Milletvekili Özgür Karabat’ın TRT’nin bazı diziler için ödediği paralara yönelik açıklamalarına, AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın oğlu Bilal Erdoğan’ın talebiyle erişim engeli kararı aldı.
13 Nisan 2023: İzmir 3 No’lu T Tipi Kapalı Cezaevinde tutuklu bulunan Erdoğan Uçar’a gönderilen yazar Aslı Erdoğan’ın “Artık sessizlik bile senin değil” adlı kitabına el konularak, verilmedi. Cezaevi disiplin kurulu, yazarın kanun hükmünde kararname (KHK) ile kapatılan Özgür Gündem gazetesinde yayımlanan makalelerden oluşan kitabın 57’nci sayfasında yer alan, “Herkesin bildiği gerçek, bizim…” şeklinde süren cümlelerde TSK’nin karalandığı, 66’ncı sayfada da “Silvan’da ağır…” şeklinde başlayan ve süren cümlelerde ise Türkiye’nin Nazi Almanya’sına benzetildiğini ileri sürdü. Ayrıca kitabın 90 ve 91’inci sayfalarında yer alan ifade ve isimler kurul tarafından suç olarak görüldü.
14 Nisan 2023: Kamu yayıncılığı yapma sorumluluğu olan TRT’nin tek yanlı seçim yayınları AKP Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Temsilcisi ve Isparta Milletvekili Recep Özel tarafından, “Türkiye tek kanallı ülke değil, sayısız kanal var. Ayrıca sosyal medyada denetimsiz propaganda imkânı veren mecralar var” sözleriyle savunuldu.
16, 25 Nisan 2023: Cumhuriyet gazetesi yazarı Barış Pehlivan’ın, 17 yaşındaki E.M.’ye cinsel istismarda bulunduğu iddiasıyla soruşturulan iş insanı Sadullah Alagöz’ün istismarın yaşandığı iş yerinde Aile ve Sosyal Hizmetler Bakan Yardımcısı İsmail Ergüneş tarafından ziyaret edildiğiyle ilgili yazı ve tweetler erişime engellendi. Engellenen içerikler arasında Bakan Yanık’ın, Alagöz’ü bakanlıkta ağırladığı buluşmada çekilmiş fotoğrafın kendisi ile ilgili haberler ve bir Free Web Turkey içeriği de yer alıyor.
17 Nisan 2023: TRT, CHP’nin seçim için hazırladığı ‘Sana Söz Yine Baharlar Gelecek‘ isimli reklam filminin yayınlanması başvurusuna yanıt vermedi. CHP Medya ve Kurumsal İletişimden Sorumlu Genel Başkan Başdanışmanı Tuncay Özkan bu nedenle TRT hakkında suç duyurusunda bulunduklarını belirtti.
17 Nisan 2023: Sabah gazetesi yazarı ve TRT Yönetim Kurulu üyesi Hilal Kaplan’ın Milat gazetesi yazarı Tevfik Emre Sarı ile evlenmesine yönelik haberlere yayın yasağı getirildi.
17 Nisan 2023: BirGün Yayın Koordinatörü İbrahim Varlı’nın “Hegemonya Savaşı” ve “Suriye Kapanı” kitapları ile ortak çalışma niteliğindeki “Ortadoğu’yu Anlama Kılavuzu” kitabı Silivri Cezaevinde tutuklu bulunan gazeteci Sertan Önal’a verilmedi. Yasak gerekçesi olarak ise kitapların birçok sayfasında ‘T.C hükümeti ve Cumhurbaşkanı aleyhinde karalayıcı iftira ve propaganda’ yapıldığı iddia edildi.
23 Nisan 2023: İktidara yakın isimler hakkında iddialarda bulunan Muhammed Yakut’un “Delilerin Delisi” isimli YouTube kanalı, kanaldaki altı video ve bazı tweetlere Berat Albayrak’ın talebi sonrası erişim engeli getirildiği kaydedildi.
29 Nisan 2023: Dönemin Erzurum Tekman Kaymakamı Lütfullah Ün, devlet dairelerinde Türkçe dışında bir dilin konuşulmasını yasaklamasıyla ilgili çok sayıda tweet, haber ve PDF dosyası için sekiz yıl sonra erişim engeli kararı aldırttı.
30 Nisan 2023: Muhalefet partilerinin reklamlarına yer vermeyen kamu yayıncısı TRT, YSK’nin “yayın tarafsızlığı” kararını aşabilmek adına iktidar destekli içerikleri belgesel formatında sundu. “Kalkınma Yolunda 100 Yıl” temalı, süresi 3-10 dakika arasında değişen belgeseller hazırlayan TRT; bu tema kapsamında “Eğitim”, “İlk Türk Uçağından Milli Muharip Uçak’a”, “İstanbul Havalimanı”, “Nükleer Enerji”, “Milli Savunma Sanayi”, “Sosyal Yardımlar Genel Sağlık Sigortası”, “Avrasya Tüneli” gibi alt başlıklara yer verdi. “Şehirlerimizle Türkiye” belgeseli de yayımlandı.
SORUŞTURMA, İDDİANAME, TUTUKLAMA VE YARGI KARARLARI
4 Nisan 2023: Evrensel gazetesi Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Görkem Kınacı; Sakarya’da Kürtçe konuştukları için iki yurttaşa saldırılması ile ilgili “Sakarya’da ırkçı saldırı: Baba hayatını kaybetti, oğlu tedavi altında” başlığıyla Evrensel’de yayınlanan haber nedeniyle Bakıröy 21. Asliye Ceza Mahkemesinde yargılandığı davada beraat etti.
4 Nisan 2023: Gazeteci Sezgin Kartal’ın “Örgüte üye olmak” iddiasıyla tutuklu yargılandığı davanın ilk duruşması Çağlayan’da bulunan İstanbul 22. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü. Mahkeme, Kartal’ın tutukluluk halinin devamına karar vererek, duruşmayı 22 Haziran’a erteledi. Duruşmayı takip etmek isteyen gazeteciler, polis ve güvenlik görevlileri tarafından “duruşma salonunda yer yok” denilerek uzun süre salona alınmadı; karar açıklanırken de salona girişleri engellendi.
5 Nisan 2023: Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı; gazeteci İsmail Çoban’a, yayımlanan haberlerinde “terör örgütü propagandası yapıldığı” suçlamasıyla verilen cezanın, Terörle Mücadele Kanunu’nun (TMK) 7/2 Maddesi’ndeki, “Haber ve eleştiri amacıyla yapılan düşünceler suç oluşturmaz” hükmü uyarınca bozulmasını istedi.
5 Nisan 2023: Cumhuriyet gazetesi Haber Müdürü Can Uğur, BirGün’de çalıştığı dönümdeki bir haberde, AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a hakaret edildiği gerekçesiyle hakkında açılan nedeniyle cezaevine girmesi gündeme geldi. Can Uğur, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Cezaevinde kalmamı gerektiren bir ceza değil. Eski bir ceza bozulduğundan dolayı onun infaz edilmesi için Silivri Cezaevi’ne (büyük ihtimalle) girip çıkacağım” mesajını paylaştı.
5 Nisan 2023: Gazeteciler Hazal Ocak, Olcay Büyüktaş, İpek Özbey ve Vedat Arık’ın; İletişim Başkanı Fahrettin Altun’un şikayetiyle “terörle mücadelede görev almış kişileri hedef göstermek” ve “özel hayatın gizliliğini ihlal” suçlamalarıyla yargılandığı davanın sekizinci duruşması İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü. Altun’un avukatlarının katılmadığı duruşmada, dosyaya yeni atanan savcının dosyayı incelemek için ek süre talebini kabul eden Mahkeme, dosyanın iddia makamına gönderilmesine karar vererek davayı 7 Temmuz’a erteledi.
6 Nisan 2023: Güngören Belediyesi, BirGün muhabiri İsmail Arı hakkında “Ev değil resmen ölüm satıyorlar!” başlıklı haberi nedeniyle suç duyurusunda bulundu. Arı, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, Basın Suçları Soruşturma Bürosu tarafından başlatılan soruşturma kapsamında ifade verdi. Belediye, Arı’nın, geçen sene tartışmalı şekilde Meclis’ten geçen ve “sansür yasası” olarak adlandırılan düzenlemenin içerisinde yer alan “Yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçunu” işlediğini iddia etti.
7 Nisan 2023: Mehmet Baransu’nun Haberdar.com’da 10-23 Mayıs 2016 tarihleri arasında yayınlanan “Mehmet Baransu Balyoz gerçeklerini yazdı” başlıklı haberleri nedeniyle “cumhurbaşkanına hakaret”, “kamu görevlisine hakaret”, “iftira” ve “hakaret” suçlamalarıyla yargılandığı davanın dokuzuncu duruşması İstanbul 60. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü; İstanbul Anadolu 7. Asliye Ceza Mahkemesinden ilgili dosyanın son duruşma tutanağının istenmesine karar veren hâkim, davayı erteledi.
10 Nisan 2023: Gazeteci-yazar Cengiz Çandar’ın, kamuoyunda “Kırmızı fularlı Kız” olarak bilinen Ayşe Deniz Karacagil ile ilgili 30 Mayıs 2017 tarihinde yaptığı sosyal medya paylaşımı nedeniyle yargılandığı davanın ikinci duruşmasına İstanbul 30. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü. Çandar’ın avukatlarıyla birlikte katıldığı duruşmada savcı esas hakkındaki mütalaasında ceza talep ederken Mahkeme, avukatların esas hakkındaki mütalaasını hazırlaması için süre verdi ve davayı 16 Mayıs’a erteledi.
11 Nisan 2023: İzmir’de 6 Şubat 2023 tarihinde gözaltına alınan ve gizli-açık tanık beyanları gerekçe gösterilerek “örgüt üyesi” olduğu iddiasıyla tutuklanan Jinnews Muhabiri Nazlıcan Yıldız hakkında açılan davanın ilk duruşması Bayraklı 21. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü. Savunmaların ardından kararını açıklayan Mahkeme Heyeti; Van ve İzmir TEM Şube’ye müzekkere yazılarak örgüt üyeliği iddiasına ilişkin belgelerin tümünün istenmesine, HTS kayıtlarının incelenmesine karar verdi. Ayrıca açık tanık B.’nin duruşmada hazır edilmesini isteyen Mahkeme, Yıldız’ın adli kontrol şartı ile tahliye edilmesini kararlaştırdı.
11 Nisan 2023: İleri Haber Genel Yayın Yönetmeni İzel Sezer ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Batuhan Batan’ın, AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eski avukatı Mustafa Doğan İnal’ın şikâyeti üzerine “sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle alenen hakaret” ve “iftira” suçlamalarıyla yargılandıkları davanın ikinci duruşması İstanbul 25. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü. Gazeteci İzel Sezer’in savunmasının alınması için gelecek duruşmaya kadar süre veren Mahkeme, davayı 17 Ekim’e erteledi.
11 Nisan 2023: KHK ile kapatılan Azadiya Welat Gazetesi’nin eski Yazı İşleri Müdürü İsmail Çoban’ın “terör örgütü propagandası yapmak” suçlamasıyla yeniden yargılandığı davanın ikinci duruşması görüldü. İddia makamı, Çoban hakkında 2015 yılında verilen hükmün açıklanmasını ve gazetecinin “terör örgütü propagandası yapmak” suçundan cezalandırılmasını istedi; dava 18 Nisan’a ertelendi.
12 Nisan 2023: Diyarbakır Başsavcılığının; aralarında Mezopotamya Ajansı (MA) ve Jinnews muhabirleri ile Dicle Fırat Gazeteciler Derneği (DFG) yönetcilerinin bulunduğu 15’i tutuklu 18 gazeteci hakkında 10 ayın ardından hazırladığı iddianame, Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesince kabul edildi, duruşma için 11 Temmuz’a gün verildi. 6 bölüm ve 728 sayfadan oluşan iddianamede, prodüksiyon şirketlerinin görüntü arşivleri, programlar için internetten indirilen fotoğraf ve görüntüler, “el konulan” gazete ve kitaplar, programlar için yapılan ödemeler suçlama konusu yapıldı. Gazeteciler Haziran 2022’den bu yana tutuklu bulunuyor.
13 Nisan 2023: İnternet haber sitesi Diken’in yazarlarından Levent Gültekin, “Cumhurbaşkanı topluma açıkça yalan söylüyor” cümlesi nedeniyle “Cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla yargılandığı davada duruşma savcısı, Gültekin’in sözlerinin hakaret değil ağır eleştiri niteliğinde olduğunu kaydetti. Davanın görüldüğü İstanbul 23. Asliye Ceza Mahkemesi de, atılı suçun unsurlarının oluşmadığı gerekçesiyle Gültekin’in beraatına karar verdi.
13 Nisan 2023: Deniz Poyraz Davası hesabından yapılan bir paylaşımı retweetlediği için gazeteci Rabia Çetin’in “terörle mücadelede görev almış kişileri hedef göstermek” ve “kamu görevlisine görevinden dolayı alenen hakaret” suçlamalarıyla yargılandığı davanın ilk duruşması İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü. Mahkeme, esas hakkındaki mütalaanın hazırlanması için dosyanın iddia makamına gönderilmesine karar vererek davayı 13 Eylül’e erteledi.
14 Nisan 2023: Halk TV’ye, bir programında eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın Dad kitabının gösterilmesi nedeniyle RTÜK tarafından verilen cezanın yürütmesinin durdurulduğu bildirildi.
17 Nisan 2023: 26 Haziran 2021 tarihinde yapılmak istenen “19. İstanbul LGBTİ+ Onur Yürüyüşü”nü takip ettiği sırada polisler tarafından işkenceyle gözaltına alınan Agence France-Presse (AFP) foto muhabiri Bülent Kılıç’ın, polisler hakkındaki suç duyurusuna ilişkin verilen ‘kovuşturmaya yer yok’ kararına yaptığı itiraz reddedildi.
18 Nisan 2023: Elâzığ 2. Ağır Ceza Mahkemesi, Aralık 2022’de sosyal medyada paylaştığı haberler nedeniyle ‘örgüt propagandası’ndan 3 yıl 1 ay 15 gün hapis cezasına çarptırılan ancak Yargıtay’ın bozarak yeniden yargılanmasını karar verdiği Mehmet Güleş bu kez 1 yıl 9 ay 25 gün hapis cezasına çarptırıldı.
18 Nisan 2023: Kanun hükmünde kararname (KHK) ile kapatılan Azadiya Welat gazetesinin 4 Eylül-30 Eylül 2014 tarihleri ile 1 Ekim-21 Ekim 2014 tarihleri arasında yayımlanan sayılarındaki bazı haber ve yazılarda “örgüt propagandası” yapıldığı iddiasıyla hakkında dava açılan Azadiya Welat eski Sorumlu Yazı İşleri Müdürü İsmail Çoban, Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesince 1 yıl 6 ay 22 gün hapse mahkûm edildi.
24 Nisan 2023: Mezopotamya Ajansı (MA) tutuklu muhabiri Ceylan Şahinli’ye, beş yıl önceki eylem ve sosyal medya paylaşımı gerekçe gösterilerek “terör örgütü propagandası yapmak” suçlaması ile açılan davanın duruşması Ankara 20. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü. On dakika süren duruşma sonrası dava 12 Haziran tarihine ertelendi. Gazetecilerin duruşmayı izlemesi mübaşir tarafından engellendi.
24 Nisan 2023: Mezopotamya Ajansı (MA) İmtiyaz Sahibi ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Ferhat Çelik ve Jiyan Haber İmtiyaz Sahibi İdris Yayla’nın “terörle mücadelede görev almış kamu görevlilerinin hüviyetlerini açıklamak veya yayınlamak veya bu yolla kişileri hedef göstermek” suçlamasıyla yargılandıkları davanın üçüncü duruşması Van 2. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü. Esas hakkındaki mütalaasını açıklayan savcı, gazetecilerin üzerlerine atılı suçtan cezalandırılmalarını istedi. Mahkeme heyeti; gazeteciler ve avukatlarına, esas hakkındaki mütalaaya karşı savunmalarını hazırlamaları için süre vererek davayı 4 Mayıs’a erteledi.
25 Nisan 2023: Bianet’in eski Yayın Yönetmeni Nazan Özcan; “Erdoğan’ın avukatının rüşvet iddialarını haberleştiren gazetecilere dava” başlıklı haber nedeniyle Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eski avukatı Mustafa Doğan İnal’ın şikâyeti üzerine “hakaret” ve “iftira” suçlamalarıyla İstanbul 34. Asliye Ceza Mahkemesinde yargılandığı davada beraat etti.
25 Nisan 2023: Gazeteciler Yıldız Tar, Deniz Nazlım ve Sibel Yükler; 16 Haziran 2022’de Diyarbakır’da gazetecilerin tutuklanmasını protesto etmek amacıyla 5 Temmuz’da Ankara’da basın açıklaması yapmak isterken kendilerini darp ettiklerini belirttikleri polisler hakkında “işkence”, “hakaret”, “suçu bildirmeme”, “kişiyi hürriyetinden yoksun kılma” ve “zor kullanma yetkisine ilişkin sınırın aşılması suretiyle yaralama” suçlarından suç duyurusunda bulunmuştu. Soruşturmayı yürüten Savcı Vahit Özcan, “kolluk kuvvetlerinin zor kullanmaları usulsüz değil” diyerek, kovuşturmaya yer olmadığına karar verdi.
25- 29 Nisan 2023: Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığının yürüttüğü bir soruşturma kapsamında aralarında gazeteci, avukat ve siyasetçilerin bulunduğu 216 kişi hakkında gözaltı kararı verildi. Gözaltına alınan arasında Mezopotamya Ajansı (MA) Editörü Abdurrahman Gök, MA muhabirleri Ahmet Kanbal ile Mehmetşah Oruç, Yeni Yaşam gazetesi Yazı İşleri Müdürü Osman Akın, haftalık Kürtçe yayın yapan Xwebun gazetesinin İmtiyaz Sahibi Kadri Esen, Jinnews muhabiri Beritan Canözer, gazeteciler Mehmet Yalçın, Mikail Barut, Salih Keleş, Remzi Akkaya ve Arif Akkaya yer aldı. Gazeteciler Beritan Canözer, Abdurahman Gök, Mehmetşah Oruç, Mikail Barut ve Remzi Akkaya tutuklanırken, Ahmet Kanbal adli kontrol şartıyla uygulanarak Kadri Esen ve Mehmet Yalçın ile birlikte serbest bırakıldı.
26 Nisan 2023: Tuğgeneral Subutay Adaş’ın şikâyeti üzerine gazeteci Sibel Hürtaş hakkında Artı Gerçek sitesinde Ağustos 2020 tarihinde yayınlanan yazısı gerekçe gösterilerek “kamu görevlisine hakaret” suçlamasıyla dava açıldı. Hürtaş hakkındaki iddianame, söz konusu suçlamayla ilgili daha önce basın özgürlüğü çerçevesinde ‘kovuşturmaya yer olmadığına’ dair verilen kararın kaldırılmasının ardından hazırlanmıştı.
26 Nisan 2023: Gazeteci Eylül Deniz Yaşar’ın, beş yıl önceki bir eylem ve daha önce kendisine ait olduğuna dair yeterli delil olmayan bir sosyal medya hesabından yapılan paylaşımlar gerekçe gösterilerek “terör örgütü propagandası yapmak” suçlamasıyla Ankara 4. Ağır Ceza Mahkemesinde yargılandığı davanın ilk duruşması görüldü. Mahkeme, Yaşar’a ait herhangi bir basın kartı bulunup bulunmadığının araştırılması, varsa bir örneğinin mahkemeye sunulması ve suçlama konusu görüntülerin mahkemeye gönderilmesi için Ankara Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesine (TEM) yazı yazılmasına karar vererek davayı 22 Haziran tarihine erteledi.
27 Nisan 2023: Gazeteci Canan Kaya’nın Genel Yayın Yönetmeni olduğu Medya Koridoru sitesinde 26 Kasım 2021 tarihinde yazdığı “Demirören yolun sonuna yaklaşıyor: Ziraat Bankası ‘kayyumları’ ne istedi? Tarihleriyle açıklıyoruz!” başlıklı haber gerekçe gösterilerek açılan davanın dördüncü duruşması İstanbul 39. Asliye Hukuk Mahkemesinde görüldü. Demirören avukatına esas hakkında beyanda bulunması için iki hafta süre veren Mahkeme, davayı 18 Temmuz’a erteledi.
27 Nisan 2023: İpekyolu Belediyesi Kayyumu İhsan Emre Aydın’ın toplam maaşının 150 bin TL olduğunu haberleştiren gazeteci Oktay Candemir hakkında, “Sırf halk arasında endişe, korku veya panik yaratmak saikiyle, ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu düzeni ve genel sağlığı ile ilgili gerçeğe aykırı bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli şekilde alenen yaymak” suçlamasıyla soruşturma başlatıldı.
28 Nisan 2023: Medya Koridoru İmtiyaz Sahibi ve Genel Yayın Yönetmeni Gazeteci Canan Kaya hakkında YouTube kanalından yaptığı deprem yayını gerekçe gösterilerek “halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yaymak” şüphesiyle soruşturma başlatıldı.
28 Nisan 2023: Bianet’te 2015 ve 2018 yıllarında yayınlanan bazı haberler nedeniyle dönemin Yayın Yönetmeni Haluk Kalafat ile adliye muhabiri Elif Akgül’ün, İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesinde ‘devlet kurumları aşağılama’ suçlamasıyla yargılandığı dava, 19 Ekim tarihine ertelendi.
30 Nisan 2023: Uçan Kuş TV’nin sahibi Can Tanrıyar, Muhammed Yakut videolarıyla ilgili soruşturmada kapsamında, ‘yağmaya teşebbüs, kişisel verileri hukuka aykırı ele geçirme’ suçlamasıyla Nöbetçi Sulh Ceza Hakimliğine ifade verdi; ifadesinin ardından tutuklandı.
GÖZALTI, TEHDİT, HAKARET, HEDEF GÖSTERME, ŞİDDET
3 Nisan 2023: AKP’li Akdeniz Belediye Başkanı Mustafa Gültak, Belediye’nin özel kalem müdürüyle ilgili haber yapan bir gazeteciye Meclis kürsüsünden gözdağı verdi. AKP’li başkan, gazetecinin gözaltına alınıp tutuklanacağını söyledi ve “Haber yapan kişiyle ilgili göreceksiniz yakında nasıl tutuklanacak o arkadaş. Gözaltına alınacak. Çünkü yalan haber yapıyor” ifadelerini kullandı.
4 Nisan 2023: Karabük’teki Filyos Çayı’nda 26 Mart’ta cansız bedeni bulunan Gabon uyruklu üniversite öğrencisi 17 yaşındaki Jeannah Danys Dinabongho Ibouanga’nın bir sitenin güvenlik kamerasına yansıyan çıplak ayakla sokakta koşarken görüntülerini bulan Demirören Haber Ajansı (DHA) Muhabiri Ali Sencer Arslan, gözaltına alındı. Karabük Cumhuriyet Başsavcılığından yapılan açıklamada, röportaj sırasında polis tarafından alınıp Karabük Emniyet Müdürlüğüne götüren Ali Sencer Arslan’ın gözaltına alınmadığı şüpheli sıfatıyla ifadeye çağırıldığı belirtildi.
14 Nisan 2023: Mezopotamya Ajansı (MA) muhabiri Dilan Akyol, sabah saatlerinde Antalya’nın Muratpaşa ilçesindeki evinden çıktığı sırada polis tarafından gözaltına alındı. Antalya Cumhuriyet Başsavcılığının başlattığı soruşturma kapsamında gözaltına alınan Akyol’un, İl Emniyet Müdürlüğü TEM Şubesinde, 2016’da yaptığı haberler gerekçe gösterilerek, “terör örgütü propagandası yapmak” iddiasıyla ifadesi alındı. Savcılığa çıkarılan Akyol, ifadesinin ardından serbest bırakıldı.
15 Nisan 2023: Mezopotamya Ajansı (MA) muhabiri Ahmet Kanbal hakkında, yaptığı haberler ve sosyal medya hesabından paylaştığı haberler gerekçe gösterilerek soruşturma açıldı. Mardin Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından “Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma” iddiasıyla açılan soruşturma kapsamında Kanbal, Mardin İl Emniyet Müdürlüğü tarafından ifadeye çağrıldı.
17 Nisan 2023: İstanbul doğumlu Kıbrıslı Türk gazeteci Ulaş Barış, ‘N-82‘ kodu gerekçe gösterilerek Türkiye’ye alınmadı. Barış, son iki yılda Türkiye’ye girişine izin verilmeyen beşinci Kıbrıslı Türk gazeteci oldu.
19, 20 Nisan 2023: Gazeteci Serdar Akinan, YouTube üzerinden yaptığı yayınlarla ‘halka yanıltıcı bilgi yaydığı’ iddiasıyla Çanakkale’nin Ayvacık ilçesindeki evinde gözaltına alındı. İstanbul’a getirilen Akinan, emniyet ve savcılıktaki işlemlerinin ardından sevk edildiği nöbetçi sulh ceza hakimliğince, yurtdışı çıkış yasağı ve haftada 2 kez karakola imza verme şartıyla serbest bırakıldı. Soruşturmaya gizlilik kararı getirilirken Akinan’ın avukatı, müvekkilinin son günlerde gündeme gelen Muhammed Yakut ile yaptığı yayınlarından dolayı ifade verdiğini bildirdi.
23 Nisan 2023: Jinnews editörü gazeteci Gülşen Koçuk, Van’da gözaltına alındı. Hakkında yürütülen iki soruşturma kapsamında gözaltına alınan Koçuk’un, Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi (SEGBİS) üzerinden Diyarbakır ve Edirne savcılığınca ifadesi alındı. Koçuk, ifadelerinin ardından serbest bırakıldı.
26 Nisan 2023: İnternet haber sitesi Oda TV’de, isim verilmeden bir siyasetçinin eşcinsel içerikli kaseti olduğunun ifade edildiği yazıya ilişkin internet haber sitesi Diken’in Ankara temsilcisi Altan Sancar’ın, Oda TV imtiyaz sahibi Soner Yalçın’la ilgili sosyal medya paylaşımı ikili arasında karşılıklı ihtamlara kadar vardı. Yalçın, babasının HDP Eş Genel Başkanı Mithat Sancar olduğunu iddia ettiği Altan Sancar’a FETÖ’cü imasında bulunurken; Altan Sancar, babasının Mithat Sancar olmadığını, Yalçın’ın kendisine ilişkin görüşlerinin iftira niteliği taşıdığını söyledi. Soner Yalçın, Sancar’a ilişkin attığı tweetleri sildi.
27 Nisan 2023: Diyarbakır merkezli soruşturma kapsamında hakkında gözaltı kararı verilen gazeteci Kadir Bayram haber takibi için gittiği Adıyaman’da gözaltına alındı. Kadir Bayram, 8 Haziran’da Diyarbakır’da gözaltına alınan gazetecilerden biriydi. Bayram adli kontrol şartı ile serbest bırakılmıştı.
28 Nisan 2023: Gerçek Gündem muhabiri Filiz Gazi, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’ya katıldığı bir program sonrası “14 Mayıs darbe girişimidir” sözlerini sormak istedi ancak Soylu’nun korumaların tarafından kimliği ve telefonunu aldı, çektiği video silinmek istendi.
29 – 30 Nisan 2023: Ankara merkezli bir soruşturma gerekçe gösterilerek bazı kentlerde operasyon düzenlendi. Operasyon kapsamında Diyarbakır’da Dicle Fırat Gazeteciler Derneği (DFG) Eşbaşkanı Dicle Müftüoğlu ile Mezopotamya Ajansı (MA) Editörü Sedat Yılmaz’ın da aralarında bulunduğu 17 kişi gözaltına alındı. Sedat Yılmaz, götürüldüğü Ankara’da teslim edildiği polislerin kendisini darbettiğini, başına isabet eden tekmeden dolayı işitme kaybı yaşadığını belirtti.
İstanbul Kadıköy’de bulunan Süreyya Operası önünde gözaltıları protesto etmek isteyen gazeteciler de gözaltına alındı. Ters kelepçeyle gözaltına alınan gazeteciler Pınar Gayıp, Zeynep Kuray, Eylem Nazlıer, Serpil Ünal, Esra Soybir ve Yadigar Aygün, İl Emniyet Müdürlüğündeki işlemleri ardından serbest bırakıldı. Gazetecilerin gözaltı aracında darp edildikleri belirtildi.
GAZETECİLİK ve GAZETECİNİN ÇALIŞMA YAŞAMI
3 Nisan 2023: İYİ Parti Ankara 2’inci bölge milletvekili aday adaylığı için yapılan temayül yoklamasında kavga çıktı, olay sırasında tv100 muhabiri Sibel Can’a da saldırıda bulunuldu. Olay sonrası yaşananları anlatan tv100 muhabiri Sibel Can, yaşanan saldırı üzerine katıldığı canlı yayında “İYİ Parti Seçim İşleri Başkanı Şenol Sunat, çekim yapılmasına görüntü alınmasına tepki gösterildi. Bu tepki sonrasında kalabalık bize yöneldi. Aslında bir nevi bizi hedef göstermiş oldu. İnsanlar kamerayı aşağı doğru itmeye başladılar. Bana fiziksel müdahalede bulunmaya çalıştılar. Zor anlar yaşadık ama yine de görevimizi yapmaya çalıştık. Zor anları da yaşadıktan sonra o gerginlikle bir yayın gerçekleştirdik” dedi.
5 Nisan 2023: Eylül 2020’de Turkuvaz Medya bünyesinde yayın yapan A Haber’de işe başlayan kameraman Nihat Fındıklı, seçimde AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı desteklemeyeceğini söylediği için üç gün içinde işten çıkarıldığını öne sürdü.
8 Nisan 2023: Kemal Kılıçdaroğlu’na Trabzon ziyareti sırasında sevgi gösteren türbanlı kadının aslında ‘açık’ bir kadın olduğunu iddia eden yandaş basın, Özlem Şahinoğlu isimli kadını hedef gösterdi. Şahinoğlu, tehdit ve hakaretlere uğradı.
11 Nisan 2023: Büyük Birlik Partisi (BBP) Kepez İlçe Teşkilatı, Antalya’daki yerel gazetecilerle düzenleyeceği toplantı öncesinde, gazetecilere haber karşılığı para teklif etti. Çağdaş Gazeteciler Derneği Akdeniz Şubesi, “Gerçeklerin üzerini örtmeye odaklanan ve gazetecileri satın alabileceğini sanan yaklaşım, toplumsal hayatın her kademesinde benzer erozyonlar yarattı. Ama buna her defasında karşı çıkacağız” açıklaması yaptı.
18- 26 Nisan 2023: Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) ile Agence France-Presse (AFP) patronu arasındaki toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde anlaşma sağlanamayınca grev kararı alındı.
TGS’nin örgütlü olduğu yabancı basın kuruluşlarından Reuters Türkiye Ofisi’nde de çalışanlar, toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde işverenin yüzde 25 zam teklifinden geri adım atmaması üzerine 10 Mayıs 2023 tarihinde İstanbul ve Ankara işyerlerinde greve çıkacak.
29 Nisan 2023: Demirören Medya Grubu’na ait Hürriyet gazetesi yazarı ve yine aynı medya grubuna ait CNN Türk kanalında program sunucusu olan Hande Fırat’a Tarım Bakanlığı’ndan 3.5 milyon TL’lik hibe desteği verileceği ortaya çıktı. Fırat’a hibe desteğinin, küçükbaş hayvancılık yetiştiriciliği için yeni bina yapımı kapsamında verileceği öğrenildi.
