SANSÜR
3, 9 Temmuz 2022: Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığının yürüttüğü bir soruşturma kapsamında 16 Haziran 2022 günü tutuklanan 16 gazeteciden Ömer Çelik’in meslektaşına yazdığı ve bir meslektaşından kendisine gönderilen mektuplar, cezaevi yönetimi tarafından “sakıncalı” bulunarak verilmedi.
Tutuklu 16 gazeteciden biri olan Xwebun Gazetesi Yazı İşleri Müdürü Mehmet Ali Ertaş’ın, Diyarbakır D Tipi Cezaevinden bir meslektaşına gönderdiği ve Kürtçe kaleme aldığı mektuba, ‘sakıncalı’ olduğu iddiasıyla el konuldu.
6 Temmuz 2022: Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), 30 Mayıs 2022 tarihindeki toplantısında, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun TURKEN Vakfı açıklamalarını canlı yayınlayan dört televizyon kanalına para cezası vermişti. Karara tepki olarak cezaya gerekçe gösterilen Kılıçdaroğlu’nun açıklamasını yayınlayan Halk TV’ye ikinci kez idari para cezası verildi. Halk TV ayrıca, HDP Milletvekili Mehmet Tiryaki’nin, PKK lideri Abdullah Öcalan’dan “Sayın” ifadesiyle bahsettiği konuşmasını yayınladığı için para ve 3 kez program durdurma cezası verildi. TELE1’e, Sayıştay raporuna dayanarak RTÜK’e yönelik eleştirel yayınına da para cezasına çarptırıldı.
6 Temmuz 2022: Basın İlan Kurumu (BİK) Genel Kurulu, 27 Mayıs 2022 tarihli toplantısında ‘Basın Ahlak Esasları’nda 28 yıl aradan sonra değişiklik yaptı. Resmi Gazete’de yayınlanan kararla hangi durumlarda gazetelere resmi ilan ve reklam kesme cezası verileceği yeniden düzenlenmekte. Basın örgütleri yapılan değişikliklerin, mevcuttaki haliyle muğlak ifadeler içeren ‘Basın Ahlak Esasları’nı daha da tartışılır hale getirdiğine dikkat çekerek, düzenlemenin yargıya taşınacağını duyurdu.
18 Temmuz 2022: Basın İlan Kurumu (BİK), BirGün gazetesine, BirGün Ege’de 30 Temmuz 2021 tarihinde “Dokuz Eylül’de çöküş yaşanıyor” başlığıyla yayınlanan haber nedeniyle 7 gün ilan kesme cezası verdi.
19 Temmuz 2022: İstanbul Güvenlik Şube Müdürlüğünün talebi doğrultusunda savcılık, Ceylan Yayınları’nın “Kadın Devrimi” ve “Suruç’ta Kalanların Dilinden Kobane’ye Gitmek” isimli iki kitaba dair toplatma kararı verdi.
27 Temmuz 2022: Etkin Haber Ajansı’nın internet sitesi, “milli güvenlik ve kamu güvenliğinin korunması” gerekçesiyle Diyarbakır 4. Sulh Ceza Hâkimliği tarafından erişime engellendi. Ajans; bir hafta arayla ikinci kez, toplamda 44. kez erişime engellenmiş oldu.
28 Temmuz 2022: Adana Kürkçüler F Tipi Cezaevinde tutuklu bulunan gazeteci İbrahim Karakaş, Dicle Fırat Gazeteciler Derneği (DFG) tarafından çıkartılan “Kapalı Kapılar Ardında Gazeteciler” adlı dergiyi, talep etmesine rağmen cezaevi yönetimince kendisine verilmediğini bildirdi.
29 Temmuz 2022: Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) Başkanı Ebubekir Şahin, Twitter hesabından, Netflix’te yayınlanan beş sezonluk bilimkurgu dizisi “Jurassic World Kretase Kampı” için inceleme başlatıldığını duyurdu.
1 Ağustos 2022: TRT’de on iki gün boyunca yapılacak Muharrem ayına özel üç ayrı programa katılacak Alevi isimler, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun danışmanı diş hekimi Ali Arif Özzeybek tarafından mülakata alındı.
5 Ağustos 2022: Dezenformasyon yasası gündemden henüz düşmemişken Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı bünyesinde ‘Dezenformasyonla Mücadele Merkezi’ kuruldu. Merkezin görevine ilişkin resmi herhangi bir açıklama yapılmazken, koordinatörlüğüne, iktidara yakınlığıyla bilinen İdris Karataş’ın getirildiği duyuruldu.
6 Ağustos 2022: Basın İlan Kurumu (BİK), Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun’un, bir yurttaşa sosyal medyada beğendiği paylaşımdan kaynaklı dava açmasını haberleştiren cumhuriyet.com.tr sitesine 1 hafta ilan kesme cezası verdi.
6 Ağustos 2022: Dicle Fırat Gazeteciler Federasyonu’nun Adana F Tipi Kapalı Cezaevinde bulunan tutuklu gazetecilere gönderdiği “Dört duvar arasında gazetecilik” adlı rapora el konuldu.
17 Ağustos 2022: Kişisel Verileri Koruma Kurulu, AKP İstanbul Milletvekili Ravza Kavakçı Kan’ın çift maaş aldığı haberleri nedeniyle Cumhuriyet gazetesine 30 bin TL idari para cezası verdi. Koruma Kurulu’nun ceza kestiği haberler, Miyase İlknur’un 6 Ağustos 2019’da yayınlanan “Kavakçı için de çift maaş iddiası” ile 10 Ağustos 2019 tarihli “Sözde mühendislik ve vekillik yapan Kavakçı’ya sorular” başlığını taşıyor.
17 Ağustos 2022: Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), Halk TV’ye, “Medya Mahallesi” programında AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a yönelik değerlendirmeleri; Tele1’e, Konya’da öldürülen kardiyolog Ekrem Kayakaya’ya ilişkin yayın yasağına uymadığı; HaberTürk’e, Prof. Dr. Celal Şengör’ün Teke Tek programında “Musa Peygamber”e ilişkin değerlendirmeleri; Netflix’e, ‘Jurassic World Kretase Kampı’ isimli filmideki LGBTİ+ karakterleri; Spotify’a da bazı podcast içeriklerini gerekçe göstererek ceza verdi.
20 Ağustos 2022: Mardin’in Derik ilçesinde 20 kişinin ölümü, 26 kişinin yaralanmasıyla sonuçlanan TIR kazalarına ilişkin Derik Sulh Ceza Mahkemesince yayın yasağı kararı alındı. ‘Toplum sağlığı, milli güvenlik kamu düzeni, kamu güvenliği ve suç işlenmesinin önlenmesi’ gerekçelerine dayandırılan yasak kapsamında, soruşturma dosyasına ilişkin yazılı, görsel ve internet medyasında, sosyal medyada, her türlü haber, röportaj, eleştiri ve benzeri yayın yapılması yasaklandı.
21, 31 Ağustos 2022: Basın İlan Kurumu (BİK), 2019 yılından bu yana 3 yıldır ilan verilmeyen Evrensel gazetesinin resmi ilan ve reklam yayımlama hakkını tümüyle iptal etti. Alınan son kararla, askıda tutulan bu hak tümüyle iptal edilmiş oldu. BİK Genel Müdürlüğü tarafından Evrensel gazetesine iletilen tebligatta, okurların bayilerden birden fazla gazete satın alması, kurum abonelikleri ve kayıt defterlerinin düzenli tutulmadığı iddiası iptal kararına gerekçe gösterildi.
Evrensel gazetesi avukatları BİK’in kararına itiraz etti.
GÖZALTI, SORUŞTURMA, İDDİANAME, TUTUKLAMA VE YARGI KARARLARI
4 Temmuz 2022: Gazeteci Nurcan Yalçın hakkında Diyarbakır’ın Sur ilçesinde 2015 yılında sokağa çıkma yasakları öncesi kadınlarla ilgili yaptığı haberler gerekçesiyle ‘örgüte bilerek isteyerek yardım’ suçlamasıyla açılan davanın ikinci duruşması Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü. Bir sonraki duruşma için 22 Eylül 2022 tarihi belirlendi.
5 Temmuz 2022: Diyarbakır’da geçen ay tutuklanan 16 gazeteci için Dicle Fırat Gazeteciler Derneği (DFG) ve Mezopotamya Kadın Gazeteciler Platformunun (MKGP), Ankara Ulus Meydanı’nda açıklama yapması polis ekipleri tarafından engellendi. Yapılan müdahale sırasında gazeteciler Mezopotamya Ajansı (MA) Ankara Büro muhabiri Deniz Nazlım, Yıldız Tar ve gazeteci Sibel Yükler darp edilerek gözaltına alındı. Görüntü almak isteyen bazı gazeteciler de tehdit edildi.
6 Temmuz 2022: Konya Şehir Hastanesi doktorlarından kardiyolog Ekrem Karakaya’nın uğradığı saldırı sonucu başından vurularak öldürülmesiyle ilgili Konya 5. Sulh Ceza Hâkimliğince, soruşturma tamamlanıncaya kadar soruşturma dosyası kapsamı hakkında yazılı, görsel ve sosyal medya ile internet ortamında faaliyet gösteren medyada olaya ilişkin kişilerin, olay yerine ait görüntülerin ve her türlü haberin yayınlanmasının yasaklanmasına karar verildi.
6 Temmuz 2022: Çankırı’da yayın yapan sozcu18.com adlı yerel haber sitesinde MHP’li Çankırı Belediyesinin bir iştirakinde çalışan R.Y. isimli kişinin, çalıştığı birimde zimmetine para geçirdiği ve olayın ortaya çıkmasının ardından işten çıkarıldığına ilişkin haberi, mahkeme kararıyla engellendi. Mahkeme kararında, Basın İlan Kurumunca 28 yıl aradan sonra değiştirilen Basın Ahlak Esasları dayanak gösterdi.
8 Temmuz 2022: AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın eski avukatı Mustafa Doğan İnal’a ilişkin rüşvet aldığı iddialarını milletvekili Ahmet Şık’ın açıklamalarına dayandırarak haberleştiren ilerihaber.org internet haber sitesi sorumluları hakkında avukat İnal’ın başvurusu üzerine açılan davanın, aynı internet sitesi tarafından haberleştirilmesi üzerine bir dava daha açıldı. Habere dava açıldığına ilişkin habere açılan dava kapsamında ilerihaber.org internet haber sitesi Genel Yayın Yönetmeni İzel Sezer ile Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Batuhan Batan, 27 Aralık 2022 tarihinde İstanbul 25. Asliye Ceza Mahkemesinde hâkim karşısına çıkacak.
8 Temmuz 2022: İzmir 6. Sulh Ceza Hâkimliği, İzmir Konak’ta bulunan özel Medicana International İzmir Hastanesinde 24 Haziran’da anjiyo olan 56 yaşındaki Abidin Karataş’ın beyninde yaşanan bir sorundan dolayı operasyondan 3 gün sonra yaşamını yitirdiğine ilişkin Bianet, Evrensel, Haber24, Ege’de Son Söz, BirGün, Gerçek Haberci, T24, Medya Ege, Ege’ye Bakış ve Gerçek Gündem’de çıkan haber ve içeriğe erişime yasağı koydu.
11 Temmuz 2022: Diyarbakır 5. Sulh Ceza Hâkimliği, 16 Haziran 2022 tarihide tutuklanan 16 gazetecinin aylık tutukluluk değerlendirmesinde, tutukluluğun devamına karar verdi.
20 Temmuz 2022: AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın himayesinde kurulan Çevre Ajansı Başkanlığına mapa ve şamandıra ihale yetkisi verilmesine hakkındaki haberlere konulan erişim engelinin haberleştirilmesine de erişim engeli konuldu. Yeni kararda, 24 haber hakkında “İçeriklerin yayından çıkarılması” kararı verildi.
25 Temmuz 2022: İstanbul 5. Sulh Ceza Mahkemesi, BirGün’ün internet sitesinde 14 Temmuz 2022 tarihinde “İhale cemiyeti!” başlığıyla yer alan habere, “İçeriklerin çıkarılmasına ve içeriklere erişimin engellenmesi” kararı verdi.
29 Temmuz 2022: İstanbul Anadolu 3. Sulh Ceza Hâkimliği, AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın eski avukatı Mustafa Doğan İnal’ın dilekçesi üzerine, İnal hakkında rüşvet iddialarının da yer aldığı 130 haber ve yayına erişim engeli koydu.
4 Ağustos 2022: DW muhabiri Alican Uludağ, meslektaşlarının tutuklanmasına karşı yaptığı “Bir dönem Zekeriya Öz’ler Beşiktaş Adliyesi’nde kumpaslar kurmuştu. Yeni kumpasların adresi ise Çağlayan” paylaşımı nedeniyle kamu görevlisi hâkime hakaret suçundan yargılandığı davada beraat etti.
5 Ağustos 2022: Edirne sınırından yurt dışına kaçmak isterken yakalanan grubun içinde Fetullah Gülen ile geçirdiği 11 günü kitaplaştıran ve hakkında, darbe girişimine yönelik davalar kapsamında “örgüt üyeliği” suçlamasıyla 6 yıl 10 ay 15 gün hapis cezası verilerek yurt dışına çıkış yasağı konulan gazeteci Mehmet Gündem’in de bulunduğu kaydedildi. Gündem, tutuklanarak cezaevine gönderildi.
7 Ağustos 2022: İstanbul 7. Sulh Ceza Hâkimliği, AKP İstanbul İl Yönetim Kurulu Üyesi Selçuk Kar’ın başvurusuyla BirGün gazetesinde 27 Temmuz 2022 tarihinde, “Vergi kıyağı sadece yandaşa” başlığıyla yayımlanan habere erişim engeli koydu. Haberde, yönetiminde birçok AKP’li ve iktidara yakın ismin bulunduğu Akyuva Vakfı’na, AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından vergi muafiyeti sağlandığı ifade ediliyordu.
8 Ağustos 2022: Evrensel gazetesi İzmir muhabiri Ramis Sağlam, gece geç saatlerde evde olmadığı bir vakit evine jandarma ekiplerinin geldiğini komşularının aktarmasıyla öğrendi. Bunun üzerine bilgi almak için Foça Jandarma Komutanlığına giden Sağlam’a jandarma tarafından “bilgilerinin olmadığı” yanıtını verildi.
10 Ağustos 2022: Anayasa Mahkemesi (AYM); Sözcü, Cumhuriyet, BirGün ve Evrensel gazetesinin, Basın İlan Kurumunun (BİK) kararlarına ilişkin yaptığı başvuruları birleştirerek tek bir karar aldı. Oyçokluğuyla alınan ‘Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. ve diğerleri kararı’nda BİK’in, Anayasanın 26. maddesinde güvence altına alınan ifade özgürlüğü ve 28. maddesinde güvence altına alınan basın özgürlüğünün ihlal edildiğine dikkat çekilerek, “Kuruma tanınan yetkinin basının etik değerlerini düzenleme amacından öteye giderek artık kimi basın mensupları açısından caydırıcı etki yaratabilecek bir cezalandırma aracına dönüştüğü ve bu durumun sistematik bir soruna neden olduğu gözlemlenmiştir” tespiti yapıldı. Verilen cezalar ve itiraz usullerindeki eksiklikleri tanımlayan AYM, bu durum için “sınırları belirlenmemiş bir yol sunan kurallar zinciri” ifadesini kullandı.
10 Ağustos 2022: İnternet haber sitesi Bianet’in, “Erdoğan’ın avukatının rüşvet iddialarını haberleştiren gazetecilere dava” başlıklı habere dava açıldı. AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın eski avukatı Mustafa Doğan İnal’ın şikâyeti sonrası haberle ilgili başlatılan soruşturmada ifade veren Bianet’in eski Yayın Yönetmeni Nazan Özcan hakkında iddianame hazırlandı. Haber; Mustafa Doğan İnal’ın, kendisinin rüşvet iddialarını haberleştiren İleri Haber’den İzel Sezer ve Doğan Ergün’e 11 yıl 4 aya kadar hapis istemiyle dava açmasıyla ilgiliydi. Özcan’ın “alenen hakaret” ve “basın ve yayın yoluyla iftira” iddiasıyla suçlandığı davanın ilk duruşması 8 Aralık 2022 olarak belirlendi. Özcan hakkındaki iddianameyi hazırlayan savcının, gazeteci Sedef Kabaş soruşturmasını yürüten ve Kabaş hakkında 12 yıl 10 aya kadar hapis cezası isteyen Türkşad Kunthan Uçuk olması dikkat çekti.
12 Ağustos 2022: Gazeteci Zeynep Kuray, İstanbul Ataşehir Finans Merkezindeki Halkbank Plazası’nı yapan ana firma YDA Grup için çalışan işçilerin eylemi takip ettiği sırada gözaltına alındı. Kuray, aynı gün serbest bırakıldı.
15 Ağustos 2022: Mezopotamya Haber Ajansı (MA) Sorumlu Yazı işleri Müdürü Diren Yurtsever, Diyarbakır’dan İstanbul’a seyahati sırasında Sabiha Gökçen Havaalanında gözaltına alındı. Havaalanı karakoluna götürülüp serbest bırakılan Yurtsever, daha sonra İstanbul Adliyesi’nde ifade verdi. Bingöl Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından 2021 yılında açılan soruşturma kapsamında hakkında yakalama kararı çıkarıldığı belirtilen Yurtsever’e, sosyal medya ve haber paylaşımları soruldu.
16 Ağustos 2022: Gazete Kadıköy Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Semra Çelebi, iki yıl önceki sosyal medya paylaşımında, “Türk Bayrağına hakaret ettiği” suçlamasıyla yargısal süreç başlatıldı. AKP İstanbul il yönetiminden Aydoğan Ahıakın, 2014 yılındaki Onur Yürüyüşü sırasında gökkuşağı bayraklı bir görüntüyü paylaşarak “bayrakları bayrak yapan velev ki ibnelerdir” yazan Çelebi hakkında suç duyurusunda bulunmuştu. İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı dosya hakkında takipsizlik kararı verdi ancak daha sonra İstanbul Anadolu Sulh Ceza Hâkimliği, “üzerine atılı suçu işlediğine dair kuvvetli şüphe olduğu”nu belirterek, söz konusu takipsizlik kararını kaldırdı ve Çelebi hakkında dava açılmasına karar verdi.
16 Ağustos 2022: AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın eski avukatı Mustafa Doğan İnal hakkındaki 48 haber ve yayına daha erişim engeli konuldu. İstanbul Anadolu 9. Sulh Ceza Hâkimliğinin kararında, İnal’ın dilekçesinde yer alan linklerin “soruşturma dosyasına yönelik ve diğer içeriklerin iddia mahiyetinde olduğu, içeriklerin kişilik haklarını ihlal niteliği taşıdığı” belirtildi. Mustafa Doğan İnal, 29 Temmuz’da da 130 haberi sansürletmişti.
17 Ağustos 2022: AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın eski avukatı Mustafa Doğan İnal’ın şikâyeti üzerine Kısa Dalga yazarı Ersan Atar ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Sezgin Kesim hakkında “Mafyanın ‘yol kesme’ tutanakları ve devletin derin sessizliği” başlıklı haberle ilgili soruşturma açıldı ve habere erişim engeli getirildi. “Kişilik haklarına yönelik asılsız iftira ve ithamlarda bulunulduğu” iddiasıyla soruşturma başlatan savcılık, Atar ve Kesim’in 7 gün içinde savcılığa gelmemeleri halinde haklarında zorla getirme kararı aldı. İstanbul 9. Sulh Ceza Mahkemesi de yazı hakkında “erişimin engellenmesi” kararı verdi. Gazeteci Atar’ın 11 Ağustos’ta yayınlanan haberi, savcılığın soruşturma dosyasındaki belgelere dayanıyor.
17 Ağustos 2022: Diyarbakır İstinaf Mahkemesi, daha önce “örgüt üyesi olmak” iddiasıyla yargılanıp beraat ettiği davadaki deliller gerekçe gösterilerek 15 ay cezaevinde kalan ve aynı suçlama nedeniyle tekrar yargılanan Silvan Mücadele Gazetesi Sahibi Ferhat Parlak hakkında verilen davanın reddi kararını, hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle bozdu. Mükerrer yargılama yapıldığını kabul eden mahkeme, gizli tanık ifadelerinde geçen olaylarla ilgili araştırma yapılmasını istedi. İlk duruşma 3 Ekim 2022 tarihinde yapılacak.
18 Ağustos 2022: Brezilyalı karikatürist Carlos Latuff’un, AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ı resmettiği bazı karikatürler ile Bilal Erdoğan’la ilgili çeşitli ihale ve arazi işleri hakkındaki haberlerin silinmesine karar verildi. İstanbul Anadolu 1. Sulh Ceza Hâkimliği, internet haber sitesi Diken’de yayımlanan Erdoğan’la ilgili 10 habere “kişilik haklarının ihlali” gerekçesiyle erişim engeli getirdi ve haberin silinmesine hükmetti. Silinmesi istenen içeriklerin 5 tanesi Latuff’un karikatürlerinin yer aldığı haberler.
24 Ağustos 2022: Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi, 2017 yılında Diyarbakır’da yapılan Newroz kutlamasında üniversite öğrencisi Kemal Kurkut’un polis tarafından öldürülme anının fotoğrafını çeken gazeteci Abdurrahman Gök’ü 30 Haziran 2022 tarihli kararıyla 1 yıl 6 ay 22 gün hapis cezasına çarptırmıştı. Mahkeme, Gök’ün IŞİD’in 2014 yılında Kobani’ye yönelik saldırılarını konu yaptığı haberlerinde YPG’liler ve YPG sembollerinin bulunmasını kararının gerekçesi yaptı. Gök’ün gazeteci olması ve konunun haber niteliğine değinilmeyen kararı eleştiren Gök’ün avukatı Resul Temur, “Cezalandırma yoluna gidilmesi çatışmalı alan gazeteciliği, savaş muhabirliği yapan her gazetecinin yapacağı haberlerden kaynaklı cezalandırılabileceğini ortaya koyuyor” dedi.
TEHDİT, HAKARET, HEDEF GÖSTERME, ŞİDDET
5 Temmuz 2022: Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ, 4 Temmuz 2022 tarihinde düzenlediği basın toplantısında, resmini gösterdiği otomatik tüfeğin kimlere dağıtıldığının iktidar yetkileri tarafından açıklanmasını, aksi takdirde kendisinin açıklayacağını söyledi. Halk TV Ana Haber sunucu Şule Aydın, söz konusu basın açıklamasına ilişkin bültende yer alan haber sonrası “’Açıklasınlar’ diye seslendi Ümit Özdağ. Peki açıklamazlarsa Sayın Özdağ kendisi açıklayacak mı?” yorumunu yaptı. Bunu üzerine Ümit Özdağ sosyal medya hesabından “Yıllarca yandaş kanal diye A Haber, AKİT TV’ye en ağır ve haklı eleştirileri yaptık ve yapıyoruz. Halk TV, senin A Haber ve AKİT ATV’den hiçbir farkın yok. Sunucu kızım, sen hiç utanmadın mı?” diyerek hedef gösterdi.
7 Temmuz, 28 Ağustos 2022: Konya’da görevi başında öldürülen doktor Ekrem Karakaya için sağlık çalışanlarının Türkiye genelinde düzenlediği eylemin İstanbul ayağında İstanbul Güvenlik Şube Müdürü Hanifi Zengin, eylemi takip etmek isteyen Habertürk TV muhabiri Gizem Türemen ile Artı Bir TV muhabiri Meral Danyıldız ve kameraman Bilal Meyveci’yi fiziksel güç kullanarak engelledi. Olaylar sırasında Şube Müdürü Zengin’in, gazetecileri tehdit ettiği de görüntülere yansıdı.
Emniyet Genel Müdürlüğü, İstanbul Güvenlik Şube Müdürü Hanifi Zengin hakkında, eylemi takip eden gazetecileri, fiziksel güç kullanarak engellemesine ilişkin soruşturma açıldığını bildirdi.
6, 7 Temmuz 2022: Mezopotamya Ajansı (MA) muhabiri Yakup Demir, Diyarbakır’ın Sur ilçesindeki haciz işlemleri sırasında esnaf ile polisler arasında yaşanan gerginliği çektiği sırada Antep Barosu’na kayıtlı avukat Fevziye Karaer’in fiziki saldırısına uğradı. Karaer’in saldırısı nedeniyle Demir’in kaşı yarıldı. Polis ve çevredeki esnafların müdahalesiyle Karaer’in saldırısından kurtarılan Demir, Selahattin Eyyubi Devlet Hastanesine giderek darp raporu aldı.
Demir, avukat Fevziye Karaer hakkında şikâyetçi oldu.
14 Temmuz 2022: Diyarbakır D Tipi Kapalı Cezaevi Disiplin Kurulu, Diyarbakır’da 16 Haziran 2022 tarihinde tutuklanan 16 gazeteciden Dicle Fırat Gazeteciler Derneği (DFG) Eşbaşkanı Serdar Altan, Xwebün gazetesinin Yazı İşleri Müdürü Mehmet Ali Ertaş ile gazetenin editörlerinden Zeynel Abidin Bulut’un, gazeteci Hüseyin Akyol’a gönderdiği mektuplara el koydu.
24 Temmuz 2022: İHA muhabiri Mert Gürenç, Kocaeli Darıca’da denize düştükten sonra ölümden döndürülen bir kadının haberini takip ederken, görüntü alınmasına karşı çıkan kadının oğlu tarafından darp edildi.
27 Temmuz 2022: Şanlıurfa’nın Birecik ilçesinde yerel muhabirlik yapan Kerim Kırpaç sosyal medya hesabından, yazdığı iki haber nedeniyle Birecik Belediye Başkanı Mahmut Mirkelam tarafından bir topluluğun içinde hakarete uğradığını, tokatlandığını duyurdu.
27 Temmuz, 2 Ağustos 2022: Bağımsız gazetecilik yapan Vedat Örüç ile Elif Kurttaş, ithal atık hakkında araştırma yapmak için gittikleri Adana Geri Dönüşüm Sanayiciler Sitesinde, Akbulut G.D. ve Akgül G.D. firmalarının sahibi ve çalışanları tarafından alıkonularak sözlü taciz ve hakarete uğradı. Sardıranlar gazetecilerin fotoğraf makinesi kartlarına el koyarken, gazeteciler saldırganlar hakkında suç duyurusunda bulundu. Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA), Vedat Örüç ile Elif Kurttaş adına saldırganlar hakkında suç duyurusunda bulundu.
2 Ağustos 2022: BirGün gazetesi muhabiri İsmail Arı, Çekmeköy’de haber takibi yaptığı sırada Çekmeköy İlçe Emniyet Müdür Yardımcısı tarafından tehdit edildi.
2 Ağustos 2022: Futbolcu Manuel Fernandes, Kuruçeşme’deki bir eğlence mekânı çıkışında kendisini görüntüleyen gazeteciye saldırdı. Fernandes’le birlikte, menajeri olduğunu söyleyen bir kişinin daha saldırısına uğrayan gazeteci Mustafa Ağdağ, darp raporu alarak Fernandes’ten şikâyetçi oldu.
2 Ağustos 2022: Diyarbakır’da Kürtçe gazetecilik alanında çalışmalar yapan Botan International’ın bulunduğu bina kurşunlandı.
3 Ağustos 2022: Diyarbakır’da 16 Haziran 2022 günü tutuklanan 16 gazeteciye cezaevi yönetimi tarafından buzdolabı verilmediği bildirildi.
3 Ağustos 2022: 2022 KPSS sorularının bazılarının özel bir sınava hazırlık kursunun testinde yer aldığının ortaya çıkması üzerine görevden alınan ÖSYM Başkanı Halis Aygün, MHP’ye yakınlığıyla gündeme gelmişti. Bu konu Habertürk TV’de yayınlanan HT Gündem programında tartışılırken, konukların değerlendirmelerine MHP Genel Başkan Yardımcısı Semih Yalçın, sosyal medya hesabından, Habertürk’e yönelik tehdit mesajları yayınladı. Yalçın, “Habertürk’ün Türk milletinin siyasetteki sesi olan MHP’ye düşmanca yayınlarını sevk ve idare etmek, Turgay Ciner’in yanına kâr kalmayacaktır. Elbet bir gün kendisiyle hesaplaşılacaktır” mesajını paylaştı.
5 Ağustos 2022: Daha önce Prof. Dr. Esin Davutoğlu Şenol’u tehdit eden Mustafa Yücel, bu kez gazeteciler Zafer Arapkirli ile Ayşenur Arslan’ın da aralarında bulunduğu başka isimleri tehdit etti. Yücel, Arapkirli hakkında “Ne kadar Erdoğan ve İslam düşmanı varsa hepsi şu anda İblisin etrafında toplanmışlar… 28 ŞUBAT sevdalıları, Sabetayın zürriyeti, İzmir’e çıkan yunan artıkları… İslam’a, Devlete, Müslüman devlete kuduz köpekler gibi salyalarınız akıyor… Acıyorum size…”; Ayşenur Arslan’a yönelik ise “Bu kadını nasıl bilirsiniz Ayşenur Arslan desem… Erdoğan’a düşman, İslam ile kavgalı, Azılı laik, Selanik tayfasının, Kaftancıoğlu’nun manevi ablası… 2023 seçimini bekleyin…” ifadelerini kullandı.
6 Ağustos 2022: Demokrat Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Ordu Milletvekili Cemal Enginyurt, TV100’de katıldığı “Gündeme Dair” programında Beyaz TV programcısı gazeteci Latif Şimşek ile tartıştı. Tartışma büyüyünce yayına ara verildi. Verilen arada, Şimşek; Enginyurt’un yanındaki bir kişi tarafından darp edildi.
13, 15 Ağustos 2022: Türkiye’nin çeşitli illerine giderek siyasetten ekonomiye, eğitimden sağlığa güncel konulara ilişkin vatandaşlarla gerçekleştirdiği röportajları ‘Sokak Kedisi’ isimli Youtube kanalı üzerinden yayınlayan gazeteci, aynı zamanda Çağdaş Gazeteciler Derneği Rize Şube Başkan Yardımcısı Ebru Uzun Oruç, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’ye ilişkin bir hafta önce vatandaşlara görüşlerini sorduğu röportajları sonrası, sosyal medya üzerinden MHP’liler tarafından tehdit edilmeye başlandı. Ebru Uzun Oruç, aynı şekilde ‘Sokak Kedisi’ kanalında birlikte çalıştığı eşi Barış Oruç ile bir sokak röportajı dönüşü saldırıya uğradı. Ebru Uzun Oruç ile eşine, Bağdat Caddesinde yaptıkları röportajlar sonrası dört kişi saldırdı. Aynı zamanda silahlı olan saldırganlar, Barış Oruç’u uzun süre kovaladıktan sonra olay yerinden kaçtı. Ebru Uzun Oruç ile eşi, önce bir sağlık kuruluşuna, oradan da şikâyet için karakola gitti.
Saldırı sonrası gözaltına alınan 3 şüpheli, ifadelerinin alınmasının ardından serbest bırakıldı.
GAZETECİLİK ve GAZETECİNİN ÇALIŞMA YAŞAMI
3 Temmuz 2022: Hürriyet gazetesinden, sendikalaştıkları için işten atılan gazetecilerin Demirören Medya’ya karşı açtığı sendikal tazminat ve işe iade kararı istinaf mahkemesinde kesinleşti. İşten çıkartılan gazetecilerin 1 yıllık ücretleri tutarında sendikal tazminatlarının ödenmesine ve işe iadelerinin gerçekleştirilmesine karar verildi. Gazetecilerin 30 günlük süre içinde işe başlatılması ve 4 aylık ücret tutarında boşta geçen süre ücretlerinin ödenmesi gerekecek.
25 Temmuz 2022: Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK), 2021 yılına ilişkin yazılı medya ve uluslararası standart kitap numarası istatistiklerini (ISBN) göre, gazete ve dergi sayısı, 2021 yılında bir önceki yıla göre yüzde 6 azalarak 4 bin 460 oldu. Bu yayınların yüzde 53,6’sı dergilerden oluştu. Gazete ve dergilerin tirajı da, söz konusu dönemde yüzde 7,2 azaldı. Türkiye’de 2021’de yayımlanan gazete ve dergilerin yıllık toplam tirajı 925 milyon 56 bin 17 olarak hesaplandı, bunun yüzde 95,3’ünü gazeteler oluşturdu.
10 Ağustos 2022: Memleket Partisi Genel Başkanı Muharrem İnce, Denizli’de düzenlediği toplantıda, “Halk TV, Tele 1, KRT, CHP’den ve İYİ Parti’den her ay düzenli maaş alıyor. Miktarlarını bile söylerim” dedi. İnce’ye yanıt veren Tele1 Genel Yayın Yönetmeni Merdan Yanardağ, “Senin gibi gündeme girmeye çalışan ve siyaseten tükenmiş birini muhatap almam. Hadi başka kapıya. Seni iftiralarınla baş başa bırakıyorum” dedi. İkili arasındaki tartışma sonraki günlerde daha da sert üslupla devam ederken, Merdan Yanardağ, “Biz bazı hizmet satış anlaşmaları yapıyoruz bunların içinde siyasi partiler de var. CHP ile zaman zaman yaptığımız anlaşmalar var. Onların mitingini canlı olarak yayınlıyoruz ve bunun karşılığında bir bedel alıyoruz” açıklamasını yaptı.
29 Ağustos 2022: Demirören Holding, Hürriyet Gazetecilik’e ait baskı tesisi İstanbul DPC’yi Ekim ayından itibaren kapatma kararı aldığını duyurdu. Baskı birimindeki 105 çalışanın iş akitleri de feshedilecek.
31 Ağustos 2022: İngiltere merkezli uluslararası haber ajansı Reuters, Türkiye’de medyanın durumuna dair bir haber-araştırma dosyası yayımladı. Araştırmanın yazarı Jonathan Spıcer, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun’a bağlı yetkililerin, iktidarla ilgili haberler için basın kuruluşlarının haber merkezlerine düzenli olarak, yönerge niteliğinde Whatsapp mesajları gönderildiğine ilişkin ekran görüntülerini gördüğünü kaydetti. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, sosyal medya hesabından mesajlar paylaşarak Reuters’in haberine tepki gösterdi.
- Basın Açıklamasını okumak için buraya tıklayabilirsiniz.
