Cumhuriyet – 4 Eylül 1994
Düşünceye özgürlük arayışı
► Düşünceye özgürlük Komisyonu, düşünceyi suç sayan yasal hükümleri belirlemek amacıyla toplandı. Adalet Bakanı Mehmet Moğultay, toplantının açış konuşmasında, anayasal, yasal ve fiili engellerin kaldırlmasını istediklerini vurgulayarak, “Düşünce özgürlüğü, temel hak ve özgürlüklerin olmazsa olmaz öğesidir” dedi.
► Moğultay, Türkiye’de demokrasi, haklar, özgürlükler karnesinin hiçbir zaman ‘göğüs kabartıcı’ olmadığını kaydederek belli aralıklarla gelen askeri müdahalelere, ülkeyi olağan yaşam koşullarının adeta dışında gören veya öyle sayanların yaklaşım ve zihniyetlerinin egemen olmasının neden olduğunu anlattı.
Düşünceye Özgürlük Komisyonu, düşünceyi suç sayan yasal hükümleri belirlemek amacıyla toplandı
Düşünceye özgürlük aranıyor
► Adalet Bakanı Mehmet Moğultay, toplantının açış konuşmasında, anayasal, yasal ve fiili engellerin kaldırılmasını istediklerini vurgulayarak, “Düşünce özgürlüğü, yaşama hakkı ile birlikte tüm temel hak ve özgürlüklerin önkoşulu, olmazsa olmaz öğesidir” dedi.
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) – Düşünce özgürlüğü Komisyonu, Adalet Bakanlığı’nın çağrısı üzerine ‘düşünceyi açıklama ve yayma özgürlüğünü suç sayan’ yasal hükümleri belirlemek amacıyla toplandı. Adalet Bakanı Mehmet Moğultay, “Düşünce özgürlüğü, yaşama hakkı ile birlikte tüm temel hak ve özgürlüklerin önkoşulu, olmazsa olmaz öğesidir” dedi.
Adalet Bakanı Moğultay, toplantı öncesinde gazetecilerin, neden Devlet Güvenlik Mahkemesi ve İnsan Hakları Derneği yetkililerinin çağrılmadığı yönündeki soruları üzerine, “Bir meydan bulun da 60 milyonu birden çağıralım. Bizim bir kastımız falan yok. Buraya çağırdığımız 4. kuvvet basın, yargı, barolar, hukuk, bakanlık mensupları ve üniversite öğretim üyeleri” dedi.
‘Engeller kalkacak’
Moğultay, çalışmalara koalisyonun DYP kanadından gelen tepkinin anımsatılıp destek bulup bulmayacağının sorulmasına karşılık, “Siz varsayımları bana soruyorsunuz. Hükümetin bilgisi dahilinde bu komisyon toplanıyor” yanıtını verdi.
Moğultay, toplantının açış konuşmasında, düşüncenin sağlıklı oluşmasını ve özgürce anlatılmasını güçleştiren anayasal, yasal ve fiili engellerin kaldırılmasını istediklerini belirterek, “Düşünce özgürlüğü, yaşama hakkı ile birlikte tüm temel hak ve özgürlüklerin önkoşulu, olmazsa olmaz öğesidir” dedi.
Komisyonda belirecek düşünceler doğrultusunda çalışmaların yürütüleceğini belirten Moğultay, “Düşünen insan, zorla egemen siyasal gücü ele geçirmiş bulunanlardan, ekonomik ve toplumsal ayrıcalık ve çıkarlarını yitirmekten korkanlardan, duvarların aşılmasını istemeyenlerin elinden çok çekmiştir. Bugün de olduğu gibi” diye konuştu.
‘Komisyon başlangıç’
Moğultay, Türkiye’de demokrasi, haklar, özgürlükler karnesinin hiçbir zaman ‘göğüs kabartıcı’ olmadığını kaydederek belli aralıklarla gelen askeri müdahalelerin, ülkeyi olağan yaşam koşullarının adeta dışında gören veya öyle sayanların yaklaşım ve zihniyetlerinin egemen olmasına neden olduğunu anlattı. Adalet Bakanı Moğultay, şunları söyledi:
“Türkiye’de olağan dönemlerde, olağanüstü halin uygulanmadığı yörelerde bile dokunulmaz hakların geniş ölçüde ihlal edildiği yolunda yaygın yakınmalar duyulmuş, bu aksaklıkları gidermeyi amaçlayan ve ceza yargılamasında önemli bir aşamayı gerçekleştiren Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu değişikliği yapılmıştır.
Düşünceyi açıklama özgürlüğü, demokratik sistemin özünde bulunuyor. Eğer düşünce özgürlüğü tanınıp onun açıklanmasına engel getirilirse, o zaman özgürlüğün ve demokrasinin fonksiyonları da engellenmiş olur. Kuşkusuz bu husus, düşünce etrafında örgütlenme hakkı ile tamamlanacaktır.
insana ‘Düşünmekte serbestsin, ama siyasal iktidarın izni olmadıkça düşünceni açıklamak suçtur’ demek, neyin doğru, neyin yanlış olduğunu anlamayı olanaksızlaştırır. Yanlışı ve doğruyu kimin, nasıl yanılgısız biçimde saptayabileceği sorusu da yanıtsız kalır.”
Komisyon çalışmalarının sadece başlangıç olacağını kaydeden Moğultay, “Türkiye’yi gerçekten demokratik bir yaşama tüm kural ve kurumları ile kavuşturmak için, üzerimize düşeni yapmakta Adalet Bakanlığı olarak kararlıyız. Bunu başka devletlerin gözüne girip hoşuna gitmek için değil ve hatta bundan hoşlanmayanlara rağmen yapacağız” dedi.
Adalet Bakanı Mehmet Moğultay, anayasa yapmak ve yeni yasalar getirmekle hedefe ulaşılamayacağını ifade ederek, “Bunun kadar önemli bir husus da; çağdaş, uygar, bilimin en son ve sürekli gelişen veri ve gereklerine dayanan doğmaları reddeden bir eğitim sistemi ile cehaletin bağnazlığı, hoşgörüsüz karanlığı da yıkılmalıdır” görüşünü dile getirdi.
Moğultay konuşmasını, Voltaire’in, “Söylediğiniz hiçbir fikri tutmuyorum, ama onu söyleme hakkınızı ölünceye kadar savunurum” sözleriyle tamamladı.
Komisyon çalışmaları 15 gün sürecek.
Komisyonda kimler var
Düşünce Özgürlüğü Komisyonu, şu üyelerden oluşuyor:
Adalet Bakanlığı Müsteşarı Yusuf Kenan Doğan, bazı bakanlık görevlileri, Türkiye Barolar Birliği Başkanı Önder Sav, Ankara Barosu Başkanı Erdal Merdol, İstanbul Barosu Başkanı Turgut Kazan, İzmir Barosu Başkanı Volkan Alposkay, Türk Hukuk Kurumu Başkanı Atilla Sav, Basın Konseyi Başkanı Oktay Ekşi, Türkiye Gaeteciler Cemiyeti Başkanı Nail Güreli, Ankara Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nazmi Bilgin, İzmir Gazeteciler Cemiyeti Başkanı İsmail Sivri, Çağdaş Gazeteciler Derneği Başkanı Mustafa Ekmekçi, avukat Uğur Alacakaptan, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyeleri Prof. Dr. Ahmet Kılıçoğlu, Prof. Dr. Oya Araslı, Prof. Dr. Eralp Özgen, Prof. Dr. Nevzat Toroslu, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Bülent Tanör, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza Hukuku ve Ceza Usul Hukuku Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Çetin Özek, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Köksal Bayraktar, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Bahri Öztürk ve Ankara 1. Ağır Ceza Mahkemesi Başkanı Şükrü Türktemel.
